Skip to content
Кратко откако во Женева завршија интензивните разговори околу американскиот мировен план за Украина, Москва јавно ја одби европската верзија на договорот. Кремљ порача дека контрапредлогот подготвен од неколку европски држави е „неконструктивен“ и дека „не ѝ одговара“ на Русија, иако делови од оригиналниот американски документ ги оценува како прифатливи.
Главниот надворешнополитички советник на Владимир Путин, Јуриј Ушаков, изјави дека во Москва постои подготвеност да се разговара за планот од 28 точки што го изработија САД, бидејќи „многу од неговите одредби“ се гледаат како „доста прифатливи“. Европскиот контрапредлог, пак, според него, суштински ги менува клучните точки за НАТО и за окупираните територии и токму затоа, „на прв поглед“, не може да биде основа за преговори.
Американскиот план, кој првично беше дочекан со критики во Киев и во дел од европските престолнини како премногу наклонет кон руските позиции, предвидува рамка за прекин на огнот, идниот статус на украинските територии и ограничувања за военото позиционирање на двете страни. Токму во овие точки европските сојузници се обиделе да внесат поправки, со цел појасно да се потврдат украинскиот суверенитет и перспективата за западна безбедносна интеграција.
Паралелно со руската реакција, од Киев и Вашингтон стигнуваат пораки за „значителен напредок“. По разговорите во Женева, американски и украински претставници најавија ревидирана верзија на планот, во која дел од спорните формулации се коригирани во согласност со украинските барања. Во заедничка изјава се нагласува дека секој идeн договор мора целосно да го почитува суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина и да обезбеди „праведен и одржлив мир“.
Во позадина на дипломатската математика стои и политичкиот часовник во Вашингтон. Американскиот претседател Доналд Трамп му зададе на Киев рок до крајот на ноември да се изјасни за рамката, што дополнително ја засилува нервозата и кај Украина и кај европските партнери кои не сакаат да бидат сведени на статисти во процесот. Европските лидери паралелно одржуваат консултации на маргините на самитот со Африканската унија во Ангола, со цел да извадат заедничка позиција пред продолжението на преговорите.
Одговорот на Кремљ ја открива и познатата линија на игра: Москва испраќа сигнал дека е подготвена да зборува со САД на основа што ја смета како поволна, но дека европските поправки, кои го зајакнуваат украинскиот став, се неприфатливи. Така Русија се обидува да ги искористи различните приоритети меѓу Вашингтон и европските престолнини, притискајќи за договор што би ги цементирал фактичките територијални придобивки и би ја ограничил идната безбедносна ориентација на Украина.
За Киев, пак, секоја нова верзија на планот е баланс меѓу опстанокот на државата и ризикот да остане без клучната западна поддршка. Европските контрапредлози се обид да се затворат најопасните „дупки“ во американскиот документ, но првиот одговор од Москва – „тоа не ни одговара“ – покажува дека патот до вистински мировен договор ќе биде долг и исполнет со нови рунди притисоци и условувања.
