Skip to content
Сите сезонски модели и домашните прогнози се усогласени: летото 2025 во Македонија ќе биде натпросечно топло, со зголемен ризик од суша и само ретки прекини на жештината.
Температури до 3 °C над нормалата
Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР) најавува дека речиси целата држава ќе забележи од 1,5 до 3 °C повисоки средни вредности од климатскиот просек (1991–2020). Најизразено отстапување се очекува во јули, кога максималните температури во долината на Вардар и југоистокот често ќе надминуваат 38 °C, а екстреми од 40–41 °C не се исклучени.
Првиот „жаришен“ сигнал: јуни
Веќе средината на јуни го донесе првиот континентален топлотен бран, поттикнат од т.н. топлотна купола над Западна и Централна Европа. Системот се проширува кон Балканот, носејќи стабилна, сува и врела воздушна маса што ја ограничува облачноста и врнежите.
Воден биланс: врнежи под просекот
Европската опсерваторија за суши предупредува на долготрајниот дефицит на врнежи од пролетва. Во јули-август се очекуваат 15–30 % помалку талози од нормалата, особено во источните и југоисточните региони. Ова може да ја влоши почвената влага, да го намали дотокот во акумулациите и да изврши притисок врз земјоделството.
Каде се вклопуваат циклоните?
Иако летото обично е под висок притисок, повремени средоземни или адријатски низини – таканаречени „Балкански циклони“ – можат накратко да ја прекинат жештината. Таквите продори носат енергија и влага и често резултираат со локализирани, но силни грмежовни бури со ветер и град. Ваквите епизоди, сепак, се премалку за да ја „покријат“ сушата; најчесто само краткотрајно ја разладуваат атмосферата и може да предизвикаат поплави на исушено тло.
Глобални фактори
- ENSO-неутрално – Американскиот Центар за климатски предвидувања проценува над 80 % веројатност условите на ENSO да останат неутрални до крајот на летото, што значи дека нема силен далечински сигнал што би ја ублажил жештината.
- Загреан Медитеран – Морските површински температури во Медитеранот остануваат над просекот, обезбедувајќи дополнителна енергија за силни конвективни системи и потенцијални „медикани“ кон есен.
Последици и препораки
- Јавно здравје – Институтот за јавно здравје веќе издаде препораки за работа на отворено и предупредува на зголемен ризик од топлотни удари.
- Водостопанство – Хидроелектраните и земјоделците се повикани на рационално управување со водата; раните летни резерви ќе бидат критични ако август биде сушен.
- Противпожарна заштита – Ризикот од шумски пожари ќе биде висок, особено во Пелагонија и југоисточниот регион; локалните власти подготвуваат дополнителни воздушни капацитети.
- Енергетика – Очекуваната засилена употреба на клима-уреди може да генерира пик во потрошувачката; енергетските компании повикуваат на рационално користење на струјата.
Што по летото?
Првичните карти за рана есен (септември-октомври) сè уште се недоопределени, но сигналите упатуваат на продолжено влијание на висок притисок, што би можело да ја продолжи сувата серија до ноември.
УХМР препорачува редовно следење на 10-дневните метеоролошки билтени и навремена адаптација на агротехничките мерки, бидејќи сезонските прогнози се склони кон промени.
