АНА ВАСИЛЕВСКА
Најголемиот празник на книгата кај нас е пролетниот Саем што годинава од 4 до 10 мај се организира по 35 пат. Оваа манифестација веќе три ипол децении е можност книгоиздателствата да ги изложат своите дела, да се промовираат новите изданија, да се слави литературата во интеркација на читателите со авторите. И токму сега кога со пролетта во Скопје се буди природата, ми се чини дека за некои нешта остануваме трајно заспани. Каков е впечатокот при посета на Саемот за книгољупците?
Се упатувате кон Спортската сала „Борис Трајковски“, повеќенаменскиот простор во кој ракометот, одбојката, фудбалот станаа секундарни, наспроти организирани концерти, саеми, вакцинални пунктови и што уште не. Така, на Саемот на книгата, освен што во просторот меѓу напиканите штандови едвај се поминува, секој секому пречи за достоинствена промоција, по половина час останувате без воздух.
Реакции стигнуваат и од издавачките куќи кои издвојуваат прилично големи средства за закупнина на штандовите, но и од посетители за кои Саемот преставува културен празник. Да речеме дека посетителите и ќе си заминат по половина час, но издавачите се „осудени“ целодневно да останат без кислород во просторот со лоша вентилација. Да не зборуваме со какви импресии ќе си заминат гостите од интернационалните изложувачи.
Организаторите на овој Саем имаат редовна загарантирана поддршка од Министерството за култура, и дополнителен приход од закупнината и влезниците. Како што тоа обично бидува кај нас, овие факти ги ставаат во комфорна позиција, а организацијата ја туркаат по инерција. Без трошка инвентивност е дизајниран и целиот маркетинг и популаризирање на овој Саем. Како воопшто да немаат сензибилитет за важноста на овој Саем кој е повеќе од техничка смотра на која треба да се одржи, колку да се одржи.
На плакатот за саемот, зелените ливчиња и трева во позадина и жена со книга во раце-илустрација како од бонбониерите во 70-тите. На толку дизајнери па и веќе готови темплејти, да ја одбереш „бонбониерата“ за лице на настанот, навистина треба да си многу незаинтересиран за впечатокот во јавноста.
Ако сме од Скопје и Македонија не значи дека не заслужуваме модерни нешта? Саем на книгата од 21 век а не панаѓурски провинциски настан. Од стариот Саем ги имаме, старите штандови и истата неинвентивност. Овој Саем треба да биде е празник, во петте саемски дена, да биде фреквентно свртилиште на автори, место полно со културна вибрација, интересни промоции, слем поезија, приказни, и технолошки да биде соодветен на векот во кој живееме.
Оттаму, Министерството за култура треба да се замисли за поддршката која оди на Саем на логоа без трошка информација, инспирација, здодевна и без трошка шарм. Наликува на бувљак на книги, а таков имаме покрај градскиот кеј на Вардар.
Во меѓувреме додека времето оди напред, имаме генерации на млади луѓе образувани во странство за културен маркетинг, менаџмент во културата, за новини во издаваштвото. Тие треба да добијат шанса да ја преобликуваат атмосферата во духот на новото време.
Горди сме со плејада на автори чии книги се преведуваат на светски јазици, на издавачки куќи што европски ги осмислуваат и промоциите и своите изданија, и не заслужуваат нивниот труд да биде вреднуван на овој начин. Тажно е убавите нешта да не добијат видливост само поради тоа што некој не може да ја направи разликата меѓу важноста на овој Саем, и Саем на земјоделски производи, на пример.
Со години се премолчува и се шушка меѓу издавачите, авторите, посетителите, но како да се помирени и ете благодарни, што имаме каков-таков Саем.
Ако сакаме да ги менуваме нештата, секој треба да почне од сопствениот двор и најмногу од се да престанеме да се минираме самите, само заради летаргија, незнаење и инертност. Заслужуваме подобра промоција на нашиот издавачки капитал, подобро популаризирање на книгата меѓу идните читатели, особено меѓу младата генерација, која сигурно не би обрнала внимание на вака дизајниран маркетинг и уште помалку би поминале време на вакви саемски штандови.
НЕ ПОСТОИ ПОУБАВ МИРИС ОД МИРИСОТ НА СТАРАТА ДОБРА КНИГА, НО НЕ ВО СТАР И ЗАСТОЕН АМБИЕНТ!
(НоваТВ)