Skip to content
Според статистиката, на фронтовите на Украина загинале и ранети 1 милион и 150 илјади руски војници.
Олександар ЛЕВЧЕНКО*
Десетици запленети имоти во Велика Британија се покажаа како сопственост на санкционирани руски олигарси. „Москва тајмс“, повикувајќи се на „Транспаренси интернешнл“, објави дека имотот во вредност од околу 700 милиони фунти, претходно поврзан со санкционирани руски олигарси, сè уште не е замрзнат. Аналитичарите на организацијата идентификуваа 33 имоти – куќи, станови и деловни згради лоцирани во Лондон и на други места – кои не се вклучени во регистарот на замрзнати средства во Велика Британија. Овие имоти вклучуваат домови поврзани, особено, со сопственикот на „ФосАгро груп“, Андреј Гуриев, и милијардерот Роман Абрамович.
Бен Кодок од „Транспаренси интернешнл“, раководител на истражувањето, забележува: „Многу од имотите што не се ограничени се во сопственост на офшор компании регистрирани како фондови“. Според него, во бројни случаи, недвижностите можат да бидат во сопственост на роднини на лица на списокот на санкционирани, што овозможува формално заобиколување на ограничувањата.
„Теоретски, владата на Велика Британија има можност да го потврди потеклото на средствата, но во пракса, ваквите алатки практично не постојат. Општо земено, проблемот со корпоративната нетранспарентност сè уште постои, што спречува ефикасна контрола врз овие средства“, нагласи Кодок.
Портпаролот на Канцеларијата за финансиски санкции на Велика Британија (OFSI) изјави: „OFSI презема мерки против секој евидентиран случај на можно кршење на режимот на санкции, без оглед на тоа дали имотот е наведен како замрзнат во земјишниот регистар или не. Продолжуваме да ги гониме корумпираните поддржувачи на Путин и клучните руски компании. Во моментов, санкции се воведени против повеќе од 1.200 поединци и повеќе од 120 правни лица – најголемите и најтешките економски мерки во историјата на Велика Британија.“
Да ве потсетиме дека по целосната руска инвазија на Украина во февруари 2022 година, Обединетото Кралство стана еден од лидерите во воведувањето санкции врз руските олигарси, функционери и компании. Во февруари 2025 година, владата на Велика Британија го објави најголемиот пакет санкции за три години, насочени кон повеќе од 100 физички и правни лица поврзани со финансирањето на руската воена машинерија. Една од клучните области на овие ограничувања беше замрзнувањето на недвижниот имот во сопственост на санкционирани лица. Лондон порано беше популарно место за складирање на руски капитал. Замрзнувањето на недвижниот имот во сопственост на санкционирани Руси е дел од економскиот притисок врз руската елита. Британската влада ги заостри барањата за транспарентност на сопственоста и ги блокира објектите поврзани со санкционираните лица за да спречи нивна продажба или пренос. Имотот на руските олигарси и политичари кои се санкционирани, но сè уште не се замрзнати во Велика Британија, мора веднаш да се идентификува и законски да се блокира. Владата мора да ги зајакне механизмите за финансиско следење, да ги обврзе компаниите да ги откријат своите крајни корисници и да воведе транспарентни процедури за верификација на средствата. Ова не само што ќе го спречи користењето на британскиот недвижен имот како капитално складиште, туку ќе го зголеми и притисокот врз руската елита која ја финансира војната во Украина. Употребата на офшор компании и фондови за криење на средства им овозможува на руските олигарси да ги заобиколат санкциите, поткопувајќи ја ефикасноста на политиката за санкции на Велика Британија. Недвижнините формално регистрирани на имиња на роднини или правни структури остануваат надвор од контролата на државата, и покрај нивната поврзаност со санкционирани лица. Таквата корпоративна непроѕирност создава дупки во законот кои мора да се затворат. Откривањето на 33 одмрзнати имоти во вредност од над 700 милиони фунти ги истакнува системските пропусти на регулаторите на Велика Британија. И покрај тврдењата за најголемите санкции во историјата на земјата, некои средства сè уште не се регистрирани. Владата треба да воспостави независен механизам за преглед на режимот на санкции, обезбедувајќи транспарентност, одговорност и брза акција во случај на прекршувања. Имотот на руските олигарси што веќе е запленет во Велика Британија сè уште не нашол практична употреба. Тој сè уште е замрзнат, но не се користи за поддршка на жртвите од војната или за обнова на објектите во Украина.
Во меѓувреме, некои канали на Телеграм објавија информации дека на едно од гробиштата во близина на Чељабинск му снемува земјиште за воени гробови. Парцелите каде што се погребани руските војници кои загинале во војната се веќе полни и нема начин да се прошират. Од почетокот на војната до денес, на територијата на гробиштата се извршени повеќе од 600 погреби. Бројот на погреби ги надминал месечните бројки многу пати, што не можело да се предвиди на никаков начин. Директорот на гробиштата забележал дека, иако гробиштата немаат воен статус, воените команданти испраќаат роднини на починатите тука. Се вели дека мотивот е „удобен влез за автобус со оркестар и почесна стража“. Тој, исто така, забележал дека трошоците за „пристојни“ погреби на учесниците во војната, се разбира, го надминуваат износот на плаќањата од листата гарантирана од државата. Ситуацијата со недостаток на места за погреби на учесници во војната станува системска во Русија. Слични ситуации претходно беа забележани во Москва и Ростов на Дон. Извештаите дека земјиштето за погребување на војниците убиени во војната исчезнува во близина на Чељабинск стануваат симбол на длабочината на катастрофата во која Русија е вовлечена со одлуката на владата. Повеќе од 600 гробови се само една географска точка на картата на земјата. Постојат десетици, ако не и стотици, такви преполни места од Курск до Владивосток. Ова е тивок доказ за обемот на загубите што руското раководство продолжува внимателно да ги крие од народот.
Зад официјалните бројки и извештаите за парадите на „херојството“ се крие трагичната реалност дека стотици илјади млади мажи загинаа во бесмислена војна. Локалните администрации се принудени да бараат земјиште за нови погреби „под вонреден режим“, бидејќи државата не обезбедила ниту најосновна инфраструктура за последиците од сопствената авантура.
Во исто време, Русија се дави во економски проблеми, влошување на санкциите и трошоците за воени операции. Буџетот ги намалува социјалните програми, цените на храната се зголемуваат, даноците се зголемуваат, но има пари за нови ракети и паради на „победата“. Семејствата на загинатите добиваат надомест што едвај ги покрива трошоците за погреб. Низ цела Русија, гробиштата се полни со тробојни знамиња што се веат на ветрот, додека официјалните лица не зборуваат за вистинските загуби, за уништените семејства, за фактот дека секој нов гроб не е чекор кон „безбедноста на Русија“, туку директен доказ за неуспехот на политиката што ја спротивстави земјата против целиот свет.
Дополнително, Русија ја зголеми за трипати набавката на протези. На 3 ноември, руската служба на публикацијата „Москва Тајмс“ објави извештај дека руските власти нагло ја зголемуваат набавката на протези со цел да се грижат за воените инвалиди во Украина, чиј број се проценува на стотици илјади. Како што е наведено, буџетот на Руската Федерација за 2026 година вклучува 98,16 милијарди рубли за „обезбедување технички средства за рехабилитација на лицата со попреченост“. Во споредба со предвоениот период, државните набавки на протези во Русија се зголемија за трипати: во периодот 2020-2021 година беа издвоени 33 милијарди рубли годишно. Во 2022 година, износот се зголеми на 37,2 милијарди рубли, во 2023 година изнесуваше 42,2 милијарди, во 2024 година – на 55,8 милијарди, а во тековната година – на 75,4 милијарди. Според овие податоци, има живи луѓе кои имаат тешка адаптација на мирен живот. Дали ќе можат да го пребродат тоа и дали општеството ќе има потреба од нив без лесни пари од фронтот? Според статистиката на руското Министерство за труд, во 2024 година Русите со попреченост добиле 152,5 илјади протези за горни и долни екстремитети од државата. Оваа бројка е за 53% поголема отколку во 2023 година, кога биле издадени 99,2 илјади вештачки раце и нозе (во споредба со 64,8 илјади во 2022 година). Во исто време, бројот на протези за раце издадени на Русите се зголемил за 75%. Уредите што ги заменуваат нозете се доделени на 51% повеќе. Бројот на издадени инвалидски колички исто така се зголемил за 18%. Тешко е да се каже како глуво и без раце лице кое страда од ПТСН, напади на паника и повоен бес ќе се адаптира и каде ќе може да работи во Русија. Освен тоа, вистинските факти покажуваат дека и цивилите ќе мора да страдаат. Убедени во својата благост, осакатените војници кои се вратиле од фронтот силуваат деца и медицински сестри со посебна суровост, како во Удмуртија, и убиваат животни.
Според статистиката, на фронтовите на Украина загинале и ранети 1 милион и 150 илјади руски војници.
*Олександар ЛЕВЧЕНКО e поранешен украински амбасадор во Хрватска и Босна и Херцеговина
