Димитров: Во Македонија не разбираат дека концептот „заедничка историја“ е подадена рака

„Напредок ќе се случи само ако во Скопјe се смирени и самокритични, ако слушаат што вели ЕУ“, изјави во интервју за БГНЕС историчарот и дипломат проф. Ангел Димитров, копретседател на Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања меѓу Бугарија и Северна Македонија.

„Политизацијата на заедничката историска комисија доаѓа од Скопја, а не од Софија. Колегите го отфрлаат концептот на „заедничка историја“. Неподготвеноста да се прифатат историските факти ја блокира комисијата. Ориентацијата кон Белград и Будимпешта веројатно нема да доведе до она што се очекува во Скопјани. Прашањата треба да се одговорат јасно и конкретно, а не со цветни фрази“, посочува Димитров во ова интервју.

Проф. Димитров ја оценува работата на Комисијата по толку години и голем број состаноци како крајно незадоволителна.

„Оваа оценка се базира само на факти. Никој не може да оспори колку години работевме, колку состаноци одржавме и фактот дека стигнавме до 11 век, односно два учебници за основно училиште. Два мали учебници во кои лекциите се долги една страница, една и пол страница. Како професионални историчари од двете земји, мора да сфатиме дека не се занимаваме со научни истражувања, туку со проценка на состојбата на наставните програми и учебниците во двете земји. Токму тука лежи нашата загриженост, што оваа Комисија работи толку бавно, толку нередовно и сосема безплодно“, оценува Димитров.

Тој вели дека комисијата и нејзината работа се доказ дека Договорот за пријателство и добрососедство предвидел бројни состаноци на кои се бараат форми на зближување, за надминување на тензијата што се акумулирала со децении.

„Целосно го споделувам она што го вели министерот Муцунски – дека научните дискусии треба да се водат со научни аргументи. Сепак, постојат две многу сериозни недостатоци во неговата изјава. Првата е што ни се обраќа од некоја причина. Очигледно не е запознаен со деталите за работата на Комисијата, бидејќи ќе го кажам сосема директно – политизацијата на работата во Комисијата е токму од другата страна. Постојано се обидувавме да кажеме дека не е современото гледиште за состојбата на работите тоа што треба да ги реши проблемите од минатото“, истакнува проф. Ангел Димитров, копретседател на Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања меѓу Бугарија и Северна Македонија.

За Ангел Димитров клучното прашање што го попречува професионалниот, доволно образложен разговор е неподготвеноста на нашите колеги воопшто да ја прифатат дефиницијата за „заедничка историја“.

„Не е само мотивот во членот од договорот што предвидува како треба да работи оваа комисија, туку таму се вели и како треба да работи – со научни средства, со научни докази и со сериозен став кон историската документација. „Заедничка историја“ се користи и во преамбулата – како аргумент за овој договор. Кога го велам ова, тоа не е политизација, туку нормален став кон договорот. Комисијата постои поради договорот; не е создадена меѓу научни институции, туку е создадена од договорот, а ние сме назначени од надлежните министерства за надворешни работи“, појаснува Димитров.

Тој вели дека има и втора маана во изјавата на министерот – тој не сфаќа дека со неубедливо критикување на нас за политизација, влегува во научна територија давајќи совети за тоа како треба да работи една комисија.

„Тоа е многу сложен инструмент. Нашите колеги во претходниот состав главно, но оваа линија ја усвои и сегашниот, е да прават механички споредби со комисии како што се оние меѓу Германија и Франција, меѓу Германија и Полска. Овие споредби се неодржливи. Нашата комисија има сосема поинаков карактер. Непотребно е да се потсетува дека во овие случаи што ги наведуваат, зборуваме за односи меѓу земји со вековни противречности, остри конфликти и војни, додека кај нас воопшто не постои такво нешто и нема причина да се драматизираат работите, туку да се погледне помирно што всушност е значењето на дефиницијата за „заедничка историја“ – подадена рака. Тоа е она што се обидуваме да го направиме“, смета и соопштува историчарот и дипломат проф. Ангел Димитров, копретседател на Заедничката мултидисциплинарна експертска комисија за историски и образовни прашања меѓу Бугарија и Северна Македонија.