Европскиот парламент побара забрана за социјални мрежи за тинејџери под 16 години

Европскиот парламент во средата усвои предлог со кој се бара забрана за користење социјални мрежи од страна на деца и тинејџери под 16 години, повикувајќи се на растечките загрижености околу негативното влијание врз менталното здравје и квалитетот на јавната дебата на интернет. Резолуцијата, која е необврзувачка, беше поддржана со големо мнозинство – 483 пратеници гласаа „за“, 92 „против“ и 86 воздржани.

Предлогот упатува на тоа дека лицата под 16 години не треба да имаат пристап до социјални платформи, веб-страници за споделување видеа и AI-четботови. Иницијативата доаѓа непосредно по остриот говор на францускиот претседател Емануел Макрон, кој ги критикуваше американските технолошки компании и кинеските алгоритми – алудирајќи на TikTok – за создавање атмосфера на вознемирување, малтретирање и екстремизам. Според него, овие платформи не придонесуваат за слободата на говор, туку создаваат „Див Запад“ со минимален надзор.

Бранителите на социјалните мрежи како простор за „радикална слобода на говор“, меѓу кои и Илон Маск, сопственик на X и Tesla, сметаат дека ЕУ преку регулации се обидува да ги замолчи алтернативните гласови. Истовремено, американски претставници оваа недела го посетија Брисел, поттикнувајќи ја Европската комисија да ги ревидира дигиталните правила во замена за подобри трговски услови со САД. ЕУ засега одбива да го менува својот регулаторен пакет – Законот за дигитални пазари (DMA) и Законот за дигитални услуги (DSA) – наведувајќи дека станува збор за прашање на европски суверенитет.

Макрон побара дополнителни мерки „за создавање дигитален суверенитет што ќе ги заштити нашите деца, тинејџери и демократскиот простор“. Сличен став изрази и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.

Во извештајот на Европскиот парламент се наведува дека едно од четири малолетни лица покажува „проблематично“ користење на паметни телефони, што може да се спореди со зависност. Пратениците предупредија на манипулативни дизајни како бесконечно скролање, автоматска репродукција видеа и алгоритми за персонализирани препораки, за кои велат дека негативно влијаат врз благосостојбата, концентрацијата и сонот на младите.

Европратениците го поздравија планот на Комисијата за развивање апликација за верификација на возраст и воведување на европски дигитален идентитетски паричник. Тие истакнаа дека платформите мора да бидат одговорни за тоа нивните услуги да бидат безбедни по дизајн и прилагодени за помлади корисници.

Извештајот повикува на построго спроведување на веќе постоечките дигитални регулативи, особено на Законот за дигитални услуги, кој предвидува посебна заштита за малолетници.

Претседателката на Комисијата, фон дер Лајен, во својот годишен говор за состојбата на Унијата во септември изјави дека разгледува можност Европа да го следи примерот на Австралија, која веќе воведе забрана за социјални мрежи за тинејџери. „Постапуваме внимателно и ќе ги слушаме сите“, рече таа, додавајќи дека целта е „да ги оспособиме родителите и да изградиме побезбедна Европа за нашите деца“.