Шест авиони „Еурофајтер Тајфун“ на РАФ (британски воздухопловни сили) стојат на пистата со нивните мотори кои „рикаат“ и персоналот на земјата брза да ги среди последните детали пред полетувањето. Во далечината, облак од прашина се издига во летната магла над градилиштето на пистата долга три и пол километри, додека жешкиот северен ветер дува против новите и старите хангари.
Воздухопловната база „Михаи Когалничеану“ (МК) е именувана по блиското село во Романија, кое го добило името по либерален политичар од 19 век. Тоа место сега неочекувано се претвора во најголемата база на НАТО во Европа, дури и поголема од Рамштајн во Германија.
Рускиот претседател Владимир Путин ја оправдува својата војна во Украина со тврдењето дека НАТО напредува на европската страна на Русија. Како одговор на неговата инвазија, уште повеќе фигури беа поместени напред на шаховската табла на НАТО.
Базата МК наскоро ќе има ескадрила романски авиони Ф-16, неодамна купени од Норвешка, како и беспилотни летала MQ-9 Reaper и воен град низ кој ќе ротираат персонал на НАТО, воздухопловните сили и поморските сили од 32 земји. Последна е Финска.
Базата е на само 20 километри од брегот на Црното Море, 300 километри како воздушна линија од Одеса и 400 километри од Севастопол, кој е под руска окупација на Крим.
Ова е трета и последна турнеја во базата на пилотот на РАФ, Чарли Таг.
„Има многу поголемо американско присуство овде, многу повеќе инфраструктура, домување, луѓе и опрема“, вели тој.
Тој додава дека руската инвазија на Украина ги променила и областите над кои лета и стратешката позиција на мисијата. Во 2021 година, на неговата последна турнеја, борбените пилоти на НАТО летаа далеку над меѓународните води во Црното Море. Но, сега тие остануваат 12 наутички милји над романските и бугарските територијални води „за да избегнат недоразбирања, ескалација на состојбите со Русите“.
„Претходно бевме тука како одвраќање против каква било руска агресија. Сега повеќе сме како гаранција за другите земји на НАТО, како што е Романија, дека сме тука и дека сме подготвени да се браниме“, вели тој.
Немало повици за пресретнување на рускиот авион откако пристигнал во базата, но имало на претходни мисии над Балтикот. „Тие само ќе поминат, тоа не е против никакво меѓународно право, тие имаат право да го направат тоа. Но, ние ќе ставиме авион до тој непријателски авион. Од тактичка гледна точка, тоа им покажува на Русите дека сме активни, летаме со вооружени авиони, што испраќа јасна порака.
И ни дава вредни разузнавачки податоци – ги снимаме сериските броеви на авионите и оружјето што тие авиони го носат, што исто така се вклопува во целата разузнавачка слика“, објаснува тој.
Доцна во ноќта во британскиот комплекс во базата МК, на радарите ја гледа војната што се одвива во соседна Украина.
„Можевме да ги видиме беспилотните летала Шахед како влегуваат во Одеса. Изворите на топлина на земјата, каде што удирало оружјето, до радарските податоци што ги следат авионите, и пријателски и непријателски. Тоа е прилично надреално“, додава тој.
Иако авионите на НАТО избегнуваат непотребни средби со Русите, имаше два познати инциденти над Црното Море. Во септември 2022 година, руски пилот погрешно ја разбрал наредбата од земја и речиси соборил британски авион за собирање разузнавачки информации со 30 член екипаж.
Во март 2023 година, американскиот дрон MQ-9 Reaper, кој полета од Романија, намерно го собори руски авион СУ-27 Фланкер над меѓународните води.
Секојдневието во базата МК и покрај се е главно мирно.
Пред канцеларијата на командантот на базата Николае Крету, гласни галеби и врани берат цреши. Во неговата привремена канцеларија, Скот Дилеј од американската воена поддршка планира логистика за 1.840 американски војници кои базата моментално ги поддржува.
„Се обидуваме да им дадеме чувство на дома додека се тука. Така што не се разликува од која било заедница. Само има ограда околу себе“.
Едно нешто на кое американските војници тешко се навикнуваат, вели тој, е тоа што предметите нарачани преку Интернет може да потраат неколку недели за да се испорачаат во Романија, наместо неколкуте часови на кои се навикнати.
