Генијална столица што може да ја промени иднината на лекувањето на ракот

Иновацијата на стартапот Leo Cancer Care го менува начинот на кој се спроведува протонската терапија — наместо пациентите да лежат, тие седат.

Компанијата Leo Cancer Care, со седиште во Велика Британија и САД, претстави револуционерна промена во онколошката терапија: нов систем за протонско зрачење во кој пациентите седат наместо да лежат. Идејата, иако едноставна, нуди огромен технолошки и финансиски напредок. Болници како Стенфорд и Мекларен веќе се натпреваруваат да ја набават оваа иновација.

Традиционалните машини за протонска терапија се колосални, зафаќаат простор од неколку илјади квадратни метри и чинат меѓу 50 и 100 милиони долари. Leo Cancer Care го смени пристапот: не се врти машината, туку пациентот. Со тоа, потребниот простор е намален за повеќе од 90% — од 2.700 на само 160 квадратни метри.

Пациентот седи во специјално дизајнирана столица што ротира околу зраците, а не обратно. Ова решение овозможува помали трошоци за изградба, полесна инсталација и поголема достапност на терапијата, дури и во болници со ограничен простор.

Стенфордскиот медицински центар се здружи со Leo Cancer Care и компанијата Mevion Medical Systems, која произведува компактен протонски акцелератор. Новата установа е веќе во изградба и се очекува да почне со работа наскоро.

Системот на Leo, наречен Marie (во чест на научничката Марија Кири), комбинира седечка позиција со CT-скенирање, обезбедувајќи поголема прецизност и стабилност на органите за време на терапијата. Меѓу болниците што веќе потпишале договори се Mayo Clinic, BayCare во Флорида и Loma Linda University Health, една од пионерите во протонската терапија.

Компанијата досега собрала 150 милиони долари инвестиции, а нејзината вредност е проценета на 280 милиони долари. Приходите минатата година изнесувале 11 милиони долари, а оваа година се очекува да се повеќекратно зголемат.

Во моментов, во САД постојат само 46 центри за протонска терапија, а во целиот свет нешто повеќе од 100. Сепак, според проценките, потребни се најмалку 2.000 вакви центри за да се задоволат глобалните потреби.

Новиот систем на Leo чини 17 до 22 милиони долари, што е значително помалку од 30 милиони и повеќе колку што чинат традиционалните машини. Благодарение на компактниот дизајн, не е потребна голема зграда ниту масивна инфраструктура — вкупната заштеда по проект може да достигне до 70 милиони долари.

„Постојано ја губиме можноста да им обезбедиме на пациентите пристап до протонска терапија, само поради трошоците,“ вели извршниот директор и коосновач Стивен Тау. „Сега конечно тоа станува можно.“

Идејата за Leo произлегла од лична трагедија. Тау го изгубил својот татко од рак на дебелото црево додека студирал на Универзитетот Кил во Англија. По дипломирањето, работел во шведската компанија Elekta, каде ја развивал технологијата за комбинирање на снимање и зрачење. Со тек на време, сфатил дека системите стануваат преголеми и прескапи — и решил да најде поедноставно решение.

Истражувањата покажале дека телото е постабилно во седење или стоење, што ја зголемува прецизноста на зрачењето и ја намалува штетата врз здравото ткиво. Така се родила идејата за седечка протонска терапија — враќање на стар концепт, но со современа технологија.

Иако првично многумина биле скептични — нарекувајќи го изумот „само ротирачка столица“ — денес Leo Cancer Care веќе се смета за пионер во новата ера на онколошко лекување. Болниците се натпреваруваат да ја набават технологијата, а компанијата планира јавна понуда на акции (IPO) до крајот на 2026 година.

„Најпростите идеи понекогаш се најгенијални,“ вели Тау. „Со оваа столица ја поедноставивме технологијата, но го направивме лекувањето на ракот поефикасно, побезбедно и попристапно.“