Skip to content
Египет упати нов повик до Обединетото Кралство да го врати Каменот од Розета, но овој пат се повлече од барањата за враќање на други артефакти што се чуваат во британските музеи.
Мохамед Исмаил Калед, генерален секретар на Египетскиот врховен совет за антиквитети, изјави дека десетици илјади предмети кои некогаш биле легално изнесени од земјата и денес се дел од колекциите на Британскиот музеј, се сметаат за „дел од лондонскиот идентитет“ и за заедничко културно наследство. Но, според него, Каменот од Розета, кој датира од 196 година пред нашата ера и е најпосетениот експонат во музејот, бил незаконски однесен од Египет за време на воен конфликт.
Британскиот музеј ги отфрла овие тврдења, нагласувајќи дека договорот за предавање на артефактите во 1801 година го носел потписот на адмирал од Османлиското Царство, кое тогаш владеело со Египет.
Говорејќи во пресрет на отворањето на нова изложба во Велика Британија, Калед изјави дека Египет би сакал Каменот од Розета да биде вратен.
„Секако дека би сакале да биде вратен. Египќаните никогаш не го виделе. Генерации растеле читајќи за него, слушајќи за него, но никогаш немаат можност лично да го видат“, рече тој.
Со ова се прави заокрет во однос на претходните барања на египетските активисти кои инсистираа на масовна репатријација на артефакти пред отворањето на новиот Голем египетски музеј.
Сега официјален Каиро смета дека дел од тие предмети служат како „најдобри амбасадори на Египет“, привлекувајќи светска публика да ја посети земјата.
Каменот од Розета бил откриен во јули 1799 година од француски војници кои граделе утврдување во близина на древниот град Рашид, за време на Наполеоновата кампања против Османлиите.
Кога Британија ја поразила Франција во Египет во 1801 година, артефактот бил наведен како дел од трофеите што преминале во британска сопственост согласно Александриската конвенција.
Следната година бил пренесен во Портсмут, а потоа во Британскиот музеј, каде што научниците ги искористиле трите јазици врежани на гранитната плоча за да ги дешифрираат хиероглифите во 1822 година, откритие кое го промени разбирањето на антички Египет.
Египет во повеќе наврати барал враќање на Каменот од Розета, особено во 2022 година, кога две масовни петиции повторно ја отворија дебатата за сопственоста на артефактот.
Во една од нив, египтолошката Моника Хана напиша:
„Чувањето на Каменот од Розета во Британскиот музеј е симбол на западно културно насилство врз Египет.“
Иако Египет никогаш официјално не побарал репатријација, новиот Голем египетски музеј кој конечно се отвори оваа година повторно го насочи вниманието кон прашањето за враќањето на културното наследство.
Во меѓувреме, Холандија веќе се согласи да врати камена глава стара 3.500 години, а Египет најави дека ќе продолжи со дипломатските напори.
