Skip to content
Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган на 24 декември остро ја отфрли трилатералната безбедносна соработка меѓу Израел, Грција и Кипар, ветувајќи дека Турција ќе ги брани своите интереси во источниот Медитеран и Егејското Море. Тој ја нарече соработката обид да се маргинализира турското влијание.
Ердоган: „Ниту узурпираме права, ниту дозволуваме да ни ги узурпираат“
На состанок на Партијата за правда и развој во Анкара, Ердоган ги отфрли изјавите на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху за Турција како „празни зборови и дрзост“, кои за Турција се „само бучење на лим“. Ова доаѓа по самитот на 22 декември во Ерусалим, каде лидерите на трите земји се согласија да ја зајакнат соработката во безбедноста, одбраната и воените прашања.
„Бидејќи е во источниот Медитеран, Егејот или било каде другаде, ниту узурпираме туѓи права, ниту дозволуваме да ни ги узурпираат“, рече Ердоган, додавајќи дека спогодбите на трите земји „никогаш нема да ја променат политиката на Турција“. Тој вети дека нема да дозволи нарушување на правата на турските Кипрани.
Самитот во Ерусалим и предупредувањето на Нетанјаху
На заедничката прес-конференција во Ерусалим, Нетанјаху, грчкиот премиер Киријакос Мицотакис и кипарскиот претседател Никос Христодулидес се согласија за поинтензивна соработка. Нетанјаху испрати индиректно предупредување до Турција: „Оние што фантазираат дека можат да ги обноват своите империи и доминација над нашите земји – заборавете“.
Турските официјални лица ги протолкуваа овие зборови како удар врз амбициите на Ердоган. Турските медиуми го нарекоа самитот „анти-турски сојуз“, а весникот „Миллијет“ – „оска на злото“.
Реакција од турските Кипрани и позадина на тензиите
Турско-кипарскиот премиер Унал Устел го осуди самитот, предупредувајќи дека предлозите за заедничка единица за брза реакција од околу 2.500 војници претставуваат „нова и опасна закана“ за мирот во регионот. Тој му благодари на Ердоган за одбраната на правата на турските Кипрани.
Соработката меѓу Израел, Грција и Кипар се развива со години, а Израел стана главен добавувач на оружје – напредни ракети, дронови и системи за електронско војување. Односите Турција-Израел пропаднаа по нападот на Хамас на 7 октомври 2023. Ердоган го пофали Хамас, Турција го суспендираше трговската соработка со Израел, а обвини дека Нетанјаху има „крв на повеќе од 70.000 Палестинци на раце“ и го крши примирјето во Газа со ограничување на хуманитарната помош.
Регионалните тензии ескалираат, со Турција да вети цврста одбрана на своите права.