Задутре на Косово ќе се одржат предвремени избори: Кризата веројатно ќе продолжи, предвидуваат аналитичарите

Пред да се гласа на предвремените избори во Косово, кои ќе се одржат задутре, аналитичарите предвидуваат дека тие веројатно нема да ја завршат политичката криза што ја тресе најмладата земја во Европа речиси една година.

Косово е во политички ќорсокак од изборите во февруари, кои не дадоа јасен победник, а на кои партијата на премиерот во заминување Албин Курти Самопредењење освои најмногу гласови, но не доволно за самостојно формирање влада, пишува АФП.

По предвремените избори аналитичарите веруваат дека политичката состојба на Косово, многу малку ќе се промени.

„Не мислам дека изборите на 28 декември ќе донесат каква било јасност“, изјави економистот Мехмет Ѓата за АФП, предвидувајќи дека партијата на Курти повторно ќе биде на врвот.

Политичката аналитичарка Фатима Хајдари се согласи со него, која потврди дека постојат „големи шанси“ Самоопределување да обезбеди најмногу гласови. Ако некој може да обезбеди мнозинство, тоа е Курти. Некогаш нарекуван Че Гевара на Косово поради неговото радикално минато, Курти држи редок рекорд.

Неговата партија дојде на власт во 2021 година со најголемата изборна победа од независноста на земјата од Србија во 2008 година, освојувајќи над 50 проценти од гласовите. Од студент радикал до политички затвореник, долгото патување на Курти до позицијата премиер го направи еден од најпрепознатливите и највлијателните политичари во Косово.

Неговата мешавина од национализам и реформска агенда се покажа како популарна во земјата чиј суверенитет Србија сè уште го оспорува, повеќе од две децении по завршувањето на војната за независност. Но, Ѓата верува дека работите можеби се промениле од последниот мандат на Курти.

„Се плашам дека сегашната политичка криза ќе се повтори, бидејќи Самоопределување нема да добие повеќе од 50 проценти од гласовите“, рече економистот.

„Повторно нема да имаме победник“, додаде тој. Бидејќи главните опозициски партии одбија да влезат во коалиција со Курти, фрагментираниот парламент изгледа речиси неизбежен.

Единствениот вистински предизвик за Самоопределување би била „соработката“ меѓу трите главни опозициски партии, рече поранешниот министер за надворешни работи и кандидат на опозицијата Енвер Хоџај. „Мислам дека само тие можат да понудат стабилност“, додаде Хоџај.

За Курти и неговата партија, ограничувањето на српското влијание во Косово долго време беше клучна цел, што му донесе поддршка дома, но и критики од странство. Кога српските сили се повлекоа под бомбардирањето на НАТО во 1999 година, тие оставија зад себе многу од своите државни структури за етничките Срби кои живеат претежно на север.

Српската листа го обвинува за етничко чистење

Курти ги нарече тие служби „инструменти за заплашување, закана и контрола“ и речиси целиот свој втор мандат го помина во искоренување на тој систем, разбеснувајќи го Белград во тој процес. Тензиите на север, кои последен пат ескалираа во насилство во 2023 година, предизвикаа санкции од Европската Унија и го натераа Вашингтон да ја обвини владата на Курти за зголемување на „нестабилноста“.

Но, меѓу неговите гласачи, отстранувањето на српското влијание останува популарно, истакнува Хајдари. „Граѓаните го доживуваат проширувањето на суверенитетот таму како голем успех“, рече таа. Повеќето опозициски партии го избегнуваат ова прашање, но Српската листа, која се бори и задржува мнозинство од десетте резервирани српски места во парламентот, редовно се судира со планот на Курти за северот.

Оваа помала партија, со блиски врски со Белград, претходно ги нарече потезите на владата на северот „етничко чистење“ и рече дека е подготвена да соработува со други партии за да го држи Курти подалеку од власта.

„Додека политичарите се расправаат, цената на кризата ќе ја платат граѓаните“

Без функционален парламент, клучните меѓународни договори не се ратификувани, со што се доведуваат во опасност стотици милиони евра помош. Два национални и еден локален избор само оваа година ја чинеа една од најсиромашните европски земји најмалку 30 милиони евра.

Повеќе од десетина владини институции и агенции, исто така, останаа без раководство, бидејќи мандатите на нивните менаџери истекоа без назначување нови. Ѓата рече дека поделениот парламент предизвикал „колосална штета“ на економијата во текот на изминатите месеци.

„Тие го доведоа Косово во состојба на анархија“, рече тој. Додека политичарите се расправаат, цената на кризата ќе ја платат граѓаните, предупреди Хајдари. „Токму затоа на Косово му е потребна стабилна и функционална влада која ќе се фокусира на развој и благосостојба“, заклучи таа.