Паркот за „танцувачки“ мечки во Белица ја чува највидливата трага од Брижит Бардо на Балканот

По веста дека на 28 декември 2025 година почина Брижит Бардо, во Бугарија повторно се врати во фокус едно место што со години тивко сведочи за нејзиниот втор живот – оној надвор од филмот. Во шумите над Белица, меѓу падините на Рила, функционира засолниште за поранешни „танцувачки“ мечки, проект што се поврзува со нејзината фондација и со меѓународната организација Four Paws.

Паркот е создаден како практичен одговор на една балканска традиција што со децении се продавала како „фолклор“, а во суштина била систем на суровост: мали мечиња одземани од природата, дресирани со болка и страв, потоа врзувани со синџири и носни алки за да „играат“ по улици и вашари. Во Бугарија оваа пракса е формално забранета во 1998 година, но последните случаи, според податоците на Four Paws, завршуваат дури во 2007 година, кога последните „танцувачки“ мечки се префрлени во Белица.

Македонската јавност се сеќава и на мечето Теди кое беше во депресија во Битолската ЗОО, а потоа беше пренесено во резерватот каде што беше успешно рехабилитирано

Засолништето е градено фазно. Бугарската новинска агенција наведува дека паркот бил отворен на 17 ноември 2000 година како прв ваков центар на Балканот и во Источна Европа, а подоцна се проширува до вкупна површина од околу 12 хектари, на надморска височина околу 1.300 метри, во мешана шума што треба да имитира природно живеалиште. Финансирањето и партнерството се поврзуваат со Four Paws, Фондацијата „Брижит Бардо“ и Општина Белица.

Денес засолништето е дом на 17 мечки, дел од нив поранешни „танцувачки“ мечки од Бугарија и соседството, а дел животни спасени од приватно заробеништво и несоодветни услови. Four Paws наведува дека по укинувањето на традицијата, центарот го менува и името – од „Dancing Bears Park“ во „Bear Sanctuary Belitsa“ – со поширока мисија за згрижување мечки од заробеништво и лоши зоолошки услови.

Во јавната слика, Белица често се претставува како „туристичка атракција“, но суштината на местото е поинаква: реадаптација и доживотна нега. Дел од мечките што со години биле држени на синџир или на бетон не успеваат веднаш да влезат во природен зимски сон, а персоналот работи со ветеринарни тимови и со методи за збогатување на средината за да се намалат стереотипните, трауматски однесувања. Тоа е процес што трае со години и во кој „успех“ понекогаш значи најосновно – животното да престане да кружи нервозно и да почне да копа, да се капе, да се крие, да се одмора.

Во деновите кога Европа се простува од Бардо како филмска икона и како контроверзна, но влијателна активистка за животни, токму ваквите проекти остануваат како нејзин најконкретен отпечаток. Не во цитати, не во комеморации, туку во шумски патеки, базени за капење и вештачки брлози – инфраструктура изградена за оние што некогаш биле принудени да „играат“ за ситни пари, а потоа останале затворени во туѓа болка.