Skip to content
Просториите во кои НАСА ги склопува леталата за други светови се меѓу најстрого контролираните средини на Земјата: филтриран воздух, рутини за хемиско чистење, УВ-третмани и минимален „хранлив“ материјал за било каков живот. Но токму во такви „чисти соби“ – во објект во Кенеди центарот на Флорида каде што во 2007 се составувал лендерот Phoenix – научници идентификуваа 26 претходно непознати бактериски видови.
Откритието е добар пример како една стара, архивирана наука станува „нова“ кога технологијата ќе напредне. Тимот работел со 215 изолати земени од подови и површини во чистата соба низ неколку фази на склопување и тестирање на Phoenix. Со геномско секвенционирање, 53 од тие изолати се покажале како 26 нови видови – ретки (во метагеномските читања се под 0,1%), но доволно упорни за да се појавуваат во повеќе примероци и во повеќе моменти.
Клучот не е „сензацијата“ дека има бактерии, туку какви се тие. Анализата посочува генетски „алатки“ за преживување таму каде што, по логика, ништо не треба да трае: формирање биофилмови за лепење на површини, механизми за отпорност на стрес и поправка на оштетена ДНК, како и стратегии поврзани со спорулација кај дел од групите. Дополнително, кај дел од изолираните видови се забележани и биосинтетички кластери за соединенија со потенцијална примена – од ε-poly-L-lysine (користен во конзервација на храна и биомедицина) до зеаксантин (антиоксиданс).
Овие наоди директно се допираат до најчувствителната точка во планетарната трка: планетарната заштита. Правилата постојат за да се спречи „напредна контаминација“ – земски микроорганизми да стигнат на тело каде што може да има услови за живот, и потоа да ја заматат научната слика или да создадат лажни позитивни сигнали при потрага по живот. Затоа леталата се чистат, стерилизираат и се држат во чисти соби, а биобурденот (бројот на микроорганизми/спори на опремата) се следи со стандарден протокол.
Во моментов, тимот што ги опиша новите видови не тврди дека тие „можат да живеат на Марс“. Напротив: се нагласува дека преживувањето зависи од комбинација на вакуум, радијација, студ и УВ-услови – фактори што сè уште не се тестирани за овие конкретни изолати. Следниот чекор, според истражувачите, е нивно изложување во комора што симулира услови слични на Марс и на вселенски лет, со пилот-експерименти најавени за почетокот на 2026.