Општествена колоноскопија

Емилија Целакоска на промоцијата на книгата ВМРО МИТ КОНЦЕПТ КРАЈ од Бранко Тричковски

Тричковски објавил дека сум промотор, што ми е мило, бидејќи тој е моторот!

На делата на Бранко Тричковски не се прави дисекција, како што не можете со набројување на компонентите на жив створ да допрете до неговата суштественост, или да кажете зошто е жив. И претходните, и ова дело се живи, тие се за нашиот живот овде.

Односно, неговите текстови не се само огледало на нашето колективно лице, огледало кое ни го рефлектира одразот на доброто, лошото, и грдото за тоа кои сме ние како нација. Тие текстови, не се само повик за будење или поттик да ги разбереме тешките  ограничувања кои нѐ уназадуваат како колективен организам.

Туку, живоста се очитува во намерата на Тричковски да ја дијагностицира општествената болест и да предложи третман и лекување. Всушност, моето искуство со неговото пишување е такво, уште од одамна како помлад негов редовен читател.

Тоа што Тричковски го прави е единствено овде. И, можеби, со докторската метафора најдобро би се опишало како – ОПШТЕСТВЕНА КОЛОНОСКОПИЈА: – Непријатно за оние кои не ја признаваат болеста или областа на дијагностиката. Но, без оглед – читателот не го консумира лекот, туку колективното лечење настапува затоа што и читателот полека станува лечител. Авторот го знае ова, не еднаш има речено „во клиниката на Тричковски” – тоа е заедно со нас, што го читаме.

Некои се мрштат, некои, викторијански засрамени – се засркнуваат, а на некои дури и им се превртуваат цревата од неговите лекарства, од разголувањето на штетните претпоставки, од покажувањето со прст на мрзливоста на умот и простачката наметливост што си се маскира како традиција.

Но тоа мрштење, засркнување и превртување црева, дефинитивно значи дека авторот го носи читателот во зоната на мислење со главата. Тричковски не ги остава апсурдите да трујат, туку како најдобриот, всушност и единствениот општествен гастроентеролог, ни ги открива тие апсурди со најточната и воедно најсодржајната терминологија. Не е латински, но гадливоста не е препорака за оздравување.

Всушност, тој негов речник, често со црн и тоалетен хумор, е скалпел. И во моментот кога ќе ја сфатите неговата функција ВО ФУНКЦИЈА НА ЖИВОТОТ, тогаш сигурно сте уште една здрава клетка која работи во име на животот на овој колективен организам – нашето малечко место кајшто живееме.

Така, за оваа книга, ме изненади прво – насловот. Не бев сигурна дали е иронија ова „мит”, па уште и „концепт” за ВМРО. Но, многу пати ќе ги сретнете во текстот неколку пати и заедно. Но, да, во право е. Како и секој доктор што не потценува вирус или канцер. Во најновото интервју ни расчисти дека поимот мит-концепт е вектор со почеток и крај. Во таа насока, од митот кон концептот тој покажува кон деградација. Во спротивната насока – означува прогрес.

Но зошто „крај”? Во книгата има и „крај на приказната”, „крај на музиката”, „крај на каузата”, “крај на македонскиот државен проект”, „болен крај”…

Сепак мислам дека ова е инаква смисла на “крај”, а не – ПОДЕБЕЛИОТ. Навистина, морам да признаам дека инверзната хронологија ми предизвикува малку чувство на гностичка злокобност, но изгледа дека и тоа е во улога на витализација на идејата за нов почеток на нешто подобро. Односно – со смислата на Новата Македонија во текстот, на пример од 14 февруари 2021.

Оваа книга е – да се крене чашка за неа, не мора со нешто жестоко, бидејќи жестокото е во неа. Нека заискрат интересни разговори за нејзината содржина, нека предизвикува нови мисли, и можеби дури и ќе инспирира некои луѓе, да речеме, … , да целат малку подобро.

Најпосле, чиста нација се прави токму во таа смисла и само таквата чистота носи продуктивност. А за продуктивноста -Да ве фати мајата.