Skip to content
Во Србија веќе неколку месеци траат студентските протести, кои почнаа по трагичниот настан на 1 ноември 2024 година, кога на железничката станица во Нови Сад се урна надстрешница, при што загинаа 15 лица, а две беа тешко повредени. Додека студентите остануваат доследни на своите барања за одговорност, низ целата земја се шири бран на поддршка од граѓаните, кои со храна, сместување и други ресурси им помагаат во нивната борба, пишува Би-Би-Си.
Сликите од улиците на Србија се исполнети со емоции – стари жени кои со солзи во очите делат домашни пецива, волонтери кои помагаат со оброци, таксисти кои бесплатно ги превезуваат студентите, а професори кои застануваат во нивна одбрана.
„Ќе правиме што можеме – пита, гибаница, сокови. И солзи покрај сето тоа“, вели Лепосава Милутиновиќ, пензионерка од Ниш, која веќе неколку пати праќала храна за студентите.
Низ градовите, покрај граѓаните, активна улога преземаат и таксисти, здравствени работници и просветни лица. Дел од универзитетските професори не само што организираат логистичка поддршка и доставуваат оброци, туку и се грижат за редот за време на протестите.
„Солидарноста постои и, иако во дел од медиумите се шири поинаков наратив, нè обединува заедничката желба за подобар живот“, вели педагошката Драгана Пурешевиќ.
Во Ниш, на протестот одржан на 1 март, локалното население организираше масовна подготовка на храна за студентите.
„Направив три плеха гибаница и две тепсии штрудли, па ги пратив во гимназијата ‘9. мај’ затоа што мојот внук ми кажа дека тоа сакаат студентите“, раскажува 73-годишната Милутиновиќ.
Освен храна, таа спакувала и салфетки, влажни марамчиња, па дури и перници и постелнина за студентите.
„’Нано, гибаницата беше супер, така рекоа гостите’“, ѝ пренел внукот по протестот.
Таа не е нова во ваквите акции – претходно испраќала штрудли за студентите на Филозофскиот факултет во Белград, каде што студира нејзината внука.
„Имам свирче од 1996 година, од времето кога демонстрирав против Милошевиќ. Сега ова што се случува е неподносливо. Ми доаѓа да плачам кога гледам како моите деца и внуци се борат за иднината на сите нас“, додава таа.
Семејства од селата испраќаат оброци
Во Белград, студенти од различни факултети секојдневно добиваат топли оброци од иницијативата „Роднини од село“. Ова е семејно земјоделско стопанство кое на почетокот на протестите по иницијатива на нивна клиентка испратило првиот пакет храна во Ректоратот на Универзитетот во Белград.
„Прво мислев дека ова е некоја краткотрајна акција, но кога видов колку се истрајни во својата намера, ме фати срам затоа што децата се борат за нас“, вели Дамир Толја од ова домаќинство.
Од тогаш, тие подготвуваат стотици оброци дневно – сарма, тестенини, грав, грашок и домашни пити – кои со помош на волонтери стигнуваат до студентите.
„Нашата генерација го наведна главата, гледавме само да ги одгледаме децата и да ги подготвиме за бегство. А сега, кога тие деца се кренаа, ние треба само да ги следиме, затоа што тие направија нешто што никој друг не успеал“, вели Толја.
Домови отворени за студентите
Покрај храна, многумина отворија и своите домови за студентите кои маршираа низ Србија. Марина Никиќ од Зајечар, заедно со брат ѝ, прими девет студенти во нивниот стан.
„Тоа беше најмалку што можев да направам за нивната борба. Беа скромни и благодарни – дури не сакаа ни да отворат шише сок без дозвола“, раскажува таа.
На заминување, студентите ѝ подарија маица со натписот „Машинци против машинеријата“ како знак на благодарност.
Во слична ситуација се најде и Санела Марјановиќ Заволовшек, која од Словенија пристигна во Зајечар за да ги поддржи протестите. По една ноќ мината со студентите, таа одлучи да ги следи пешки и да им пружа медицинска помош.
„Ги превивав нивните изранети стапала, а тие мене ме хранеа со крем бананици“, раскажува таа.
На Филозофскиот факултет во Белград, наставниците од почетокот на протестите се ставија на страната на студентите. Како дел од иницијативата „Отворена зборница“, тие организираат дебати, трибини и собири за поддршка.
„Студентите покажаа неверојатна самодисциплина и единство. Тие не се само иднината, туку и сегашноста на ова општество“, вели Пурешевиќ.
Студентските протести во Србија продолжуваат, а со нив и бранот на солидарност од народот – луѓето кои готват, превезуваат, сместуваат и на секој можен начин покажуваат дека борбата за правда не е само студентска, туку и нивна.
