Кога градските власти објавија дека во текот на 2024 година во финската престолнина не загинало ниту едно лице во сообраќај, многумина едноставно не им поверуваа на бројките. Само дванаесет месеци претходно, во 2023-та, животот го загубија 14 учесници во сообраќајот, додека статистиката за Европската унија покажува 3-процентно намалување на смртните случаи, но сè уште 7.807 загинати само во градските подрачја.
За европски главен град со речиси 690 000 жители — и уште околу 800 000 дневни мигранти во пошироката метропола — една цела година без фатална несреќа е подвиг што ги надминува и најамбициозните планови на иницијативата „Визија Нула“.
Формула за успех: побавни улици и посложени пејзажи
Сообраќајниот инженер Рони Утриаинен од Одделот за урбана средина вели дека клучна улога одиграле ограничувањата на брзината. Откако во 2021 година ја намалија максималната брзина во станбените и централните зони на 30 км/ч, ризикот за пешаците паднал за половина.
За да се обезбеди почитување на новите правила, градот постави 70 дополнителни камери за брзина, а полицијата ја засили видливата патрола по моделот на националната политика „Визија Нула“. И урбанистичкиот пејзаж се промени: стеснети коловози, нови дрвореди и островчиња осмислени да им „создадат непријатност“ на возачите, принудувајќи ги да забават.
Инфраструктура наместо асфалт
Хелсинки исто така вложи во 1.500 километри велосипедски патеки, модернизирана пешачка мрежа и паметен јавен превоз со декарбонизирани и автономни автобуси. Градот доби и финансиска поддршка од Европската инвестициска банка за нова трамвајска линија, со што се намали притисокот на приватните возила врз улиците.
Од „чудо“ до стандард
Градските власти првпат го почувствуваа вкусот на нулта-фаталитети уште во 2019 година, кога немаше загинат пешак ниту велосипедист. Од тогаш го усовршуваат моделот преку детална анализа на секоја несреќа и постојани микрорегионални прилагодувања. Целта е подвигот од 2024 година да не остане исклучок, туку да стане нова норма — и инспирација за метрополите како Берлин (55 жртви во 2024) и регионот на Брисел (9 жртви).
Додека Европа продолжува да се бори со стотици трагедии на патиштата, финската престолнина докажува дека „нула“ не е само слоган туку остварлива реалност, ако улиците се дизајнираат за луѓе, а не само за автомобили.