Skip to content
Поранешниот британски премиер Тони Блер, кој е вклучен во мировниот план на американскиот претседател Доналд Трамп за Газа, веќе беше медијатор на Блискиот Исток, но неговиот углед беше нарушен поради неговата вмешаност во војната во Ирак во 2003 година, во која ги поддржа САД.
Откривајќи го својот план за завршување на војната во Газа во понеделник, Трамп објави дека 72-годишниот поранешен лидер на Лабуристите ќе биде дел од „мировен комитет“ кој ќе ја надгледува преодната влада во Палестина. Претседател на комитетот ќе биде самиот Трамп.
Според директорот на програмата за Блискиот Исток во тинк-тенкот Чатам Хаус, Санам Вакил, британскиот премиер од 1997 до 2007 година, Тони Блер, одиграл централна улога во креирањето на планот на Трамп.
Поранешниот британски лидер ја посети Белата куќа во август со зетот на Трамп, Џаред Кушнер, за да презентира план за ставање крај на смртоносниот конфликт на палестинската територија, потсети експертот во интервју за АФП.
Тони Блер се обидуваше да „ја добие поддршката од арапските лидери. Тој ужива доверба кај лидерите на земјите од Заливот“, рече Вакил. Блер, харизматичен и шармантен човек, веќе има бројни контакти и богато искуство во регионот.
По напуштањето на Даунинг стрит, до 2015 година беше специјален пратеник на меѓународниот квартет за Блискиот Исток, кој го сочинуваат Европската унија, Русија, Обединетите нации и САД. Тој беше медијатор во мировните преговори и одговорен за поттикнување на развојот на палестинската економија и институции. Сепак, тоа не беше успешно бидејќи мировниот процес беше замрзнат.
„Тој секогаш имаше посебно место во своето срце за тој недовршен проект за решавање на овој конфликт“, изјави за Вашингтон пост во саботата поранешниот израелски премиер Ехуд Барак, кој беше на функцијата на почетокот на првиот мандат на Блер.
„Апсолутно ужасна идеја“
Но, мислењата за враќањето на Блер на Блискиот Исток се поделени.
„Тоа е апсолутно ужасна идеја“, одговори палестинскиот функционер Мустафа Баргути од Палестинската национална иницијатива.
„Неприфатливо е да се покани странец да управува со палестинските работи во Газа“, рече тој за CNN, истакнувајќи го „угледот“ на Блер од инвазијата на Ирак во 2003 година. Во 2003 година, милиони демонстранти излегоа на улиците на Лондон, обвинувајќи го дека лаже за недокажаното присуство на оружје за масовно уништување во Ирак. Многумина во Велика Британија, но и на Блискиот Исток, сè уште не му простиле, а тој никогаш не се извинил.
Мировен договор во Северна Ирска
„Барем можеме да признаеме дека отстранивме еден деспот (Садам Хусеин) од власт (во Ирак) во обид да воспоставиме демократија“, изјави Блер во интервју за АФП во 2023 година. Специјалниот известувач на ОН за состојбата со човековите права на окупираните палестински територии, Франческа Албанезе, исто така не го одобрува враќањето на поранешниот британски премиер.
„Тони Блер? Нема шанси!“, напиша таа на платформата на социјалните медиуми X.
„Прсти кон Палестина. Можеби можеме да се сретнеме во Хаг?“, додаде таа, осврнувајќи се на Меѓународниот кривичен суд. Неговите критичари веруваат дека треба да му се суди за воени злосторства за инвазијата на Ирак.
Сепак, тој беше еден од најпопуларните британски премиери и беше избран на таа позиција три пати, во 1997, 2001 и 2005 година, во атмосфера на оптимизам и економски просперитет. Во 1998 година, тој успеа да постигне мировен договор во Северна Ирска по три децении крвав конфликт.
