Денес стартува СЕПА, еве колку ќе ве чинат плаќања во евра

Од денес (7 октомври 2025) плаќањата во евра кон земјите од Единствената област за плаќања во евра – СЕПА – стануваат реалност и за граѓаните и за компаниите во Македонија. Со приклучувањето кон шемите на Европскиот совет за плаќања, домашните банки се интегрираат во европската платежна инфраструктура каде учествуваат даватели на услуги од уште 40 земји. Одлуката за влез во СЕПА беше донесена во март, по усогласувања што ги предводеше Народната банка, со што Северна Македонија формално влезе во географскиот опфат на СЕПА.

„Земјава практично станува дел од Единствената област за плаќања во евра (СЕПА), со што граѓаните и компаниите ќе можат да вршат плаќања во евра на ист начин како и во земјите од ЕУ,“ изјави гувернерот Трајко Славески, најавувајќи дека механизмот носи пониски трошоци и значително побрзи трансфери.

Според официјално објавените информации, девет банки се целосно подготвени да извршуваат плаќања во рамките на шемата SEPA Credit Transfer уште од денес: НЛБ Банка, Стопанска банка – Скопје, Комерцијална банка, Шпаркасе банка, Халкбанк, Прокредит банка, ТТК банка, УНИ Банка и Централна кооперативна банка. Останатите три банки го финализираат приклучувањето до крајот на првиот квартал 2026, во роковите утврдени од Народната банка.

Клучната промена е во цената и брзината. За електронски налог од 500 евра, физичките лица во просек ќе платат околу 260 МКД наместо приближно 1.600 МКД преку кореспондентно банкарство; за прилив од ист износ – околу 140 МКД наместо 280 МКД. За фирмите, налог од 20.000 евра кон СЕПА ќе чини приближно 570 МКД (наспроти ~4.740 МКД), а прилив во просек околу 390 МКД (наместо ~1.180 МКД). Банките најавуваат најниски надоместоци преку дигитални канали, што дополнително го поттикнува онлајн-плаќањето.

СЕПА е европскиот стандард кој ги изедначува прекуграничните плаќања во евра со домашните – по правила, формати и рокови, и со транспарентни такси. За македонските корисници ова значи рационализирање на трошоците и подобра предвидливост при пренос на средства кон/од ЕУ, но и кон останатите земји во опфатот. Приклучувањето на Северна Македонија е дел од поширокиот бран проширување на СЕПА во 2025 година, со јасно определени датуми за оперативна подготвеност.

За да се почувствува целосниот ефект, регулаторот и секторот веќе најавија натамошно едноставување и намалување на трошоци – со акцент на дигитализацијата и усогласувањето со новите европски правила (вклучително и миграциите кон инстант-плаќања, каде што европските рокови постепено стапуваат во сила). Народната банка и МБА ги охрабруваат корисниците да ги користат дигиталните канали за ефикасност и пониски провизии.