Skip to content
Европскиот совет ѝ даде зелено светло на Швајцарија да се приклучи на програмите на Европската Унија како што се Хоризонт Европа, Евроатом истражување и обука, ITER/Фузија за енергија (F4E), Дигитална Европа, Еразмус+, како и EU4Health.
„Нашето партнерство со Швајцарија е долгогодишно и се базира на заеднички вредности. Во денешниот сложен и променлив геополитички контекст, нашиот однос мора да се прошири и модернизира за подобро да се прилагодиме на иднината. Токму ова го постигнавме со денешната одлука да се приклучиме на програмите на Швајцарија за истражување и иновации на ЕУ од почетокот на оваа година“, изјави Мари Бјере, министерка за европски прашања на Данска, која моментално претседава со ЕУ.
Овој договор за пристапување на Швајцарија кон програмите на ЕУ е дел од пошироките планови меѓу ЕУ и Швајцарија во текот на 2024 година. Тоа е првиот договор од пакетот што ќе биде потпишан и применет ретроактивно од почетокот на оваа година.
Привремената примена ќе стапи на сила на 1 јануари 2025 година. Овој пристап ќе овозможи спроведување на преодните аранжмани одобрени од Европската комисија за Швајцарија, во врска со распределбата на средства од буџетот за преземени обврски за 2025 година.
Склучувањето на договор за учество на Швајцарија во програмите на ЕУ е предвидено како дел од поширок пакет само ако Швајцарија ги заврши сите потребни процедури до крајот на 2028 година.
Следни чекори
По усвојувањето, Комисијата е овластена да го потпише договорот со швајцарските власти, што треба да се случи на 10 ноември 2025 година. Советот потоа ќе побара согласност од Европскиот парламент.
На 20 декември 2024 година, Европската Унија и Швајцарија официјално го потврдија завршувањето на преговорите за пакет договори насочени кон продлабочување и проширување на нивните билатерални односи.
Пакетот вклучува широк спектар на елементи: ажурирање на петте договори што веќе ѝ овозможуваат на Швајцарија пристап до внатрешниот пазар на ЕУ (за воздушен транспорт, копнен транспорт, слободно движење на луѓе, проценка на сообразноста и трговија со земјоделски производи), три нови договори за безбедност на храната, здравје и електрична енергија, нов договор за постојан и фер финансиски придонес на Швајцарија кон економската и социјалната кохезија на ЕУ и нов договор што ќе ѝ овозможи на Швајцарија да учествува во повеќе програми на ЕУ. Посебен договор се однесува на учеството на Швајцарија во вселенската агенција на ЕУ, активностите поврзани со компонентите Галилео и ЕГНОС од вселенската програма на Унијата.
