Бакарот блиску до рекорд: трговско примирје меѓу САД и Кина го подгрева растот, Македонија ја темпира рударската стратегија

Бакарот повторно се качи на врвот на берзанските приказни. На Лондонската берза на метали цената се доближи до историскиот максимум, поддржана од сигналите за трговско примирје меѓу САД и Кина и од долготрајните ограничувања во понудата. Пазарите реагираа со оптимизам на навестувањата дека двете економски сили ќе замрзнат дел од царините и контрамерките, што ја намалува неизвесноста и го поттикнува апетитот за индустриски метали. Во ваков контекст, домашната дебата околу рударството добива нов импулс: Северна Македонија паралелно ја финализира долгорочната минерална стратегија и ги мери чекорите во проекти каде бакарот е клучната приказна.

Последните котации покажаа дека бакарот на LME се движи околу новиот праг на рекордните вредности, со споменати досегашни пикови над 10.8 илјади долари за тон и скокови на американските фјучерси над 5 долари за фунта. Трговците ја поврзуваат динамиката со подобрени очекувања за побарувачка (електромрежи, електромобилност, обновливи извори) и со хроничните проблеми во рудниците и концентратите, кои ја држат понудата затегната.

Ако глобалниот циклон на цените продолжи, прашањето за националната политика станува уште поостро. Северна Македонија веќе ги усогласува законите и ја доработува Стратегијата за минерални суровини 2025–2045, документ подготвен под покровителство на МАНУ, со амбиција да ја позиционира земјата во европските синџири за критични метали – од бакар до никел и олово-цинк. Но паралелно се отвораат чувствителни теми: ускладеност со еколошките стандарди, управување со води и почви, и транспарентност во концесиите.

Инвестициската карта не е празна. Пазарните извештаи редовно го споменуваат проектот „Иловица-Штука“ како значаен бакарен потенцијал на Балканот, додека регионални производители и трговци сигнализираат дека 2025 е година на теснина во концентратите и чувствителни преработувачки маржи. За локалните одлуки, тоа значи да се темпираат тендерите, истражувањата и инфраструктурата со цикличните прозорци на цените – без компромиси во заштитата на животната средина и јавниот интерес.