Skip to content
Во центарот на Белград утрово е мирно, но напнато. Дијана Хрка – мајката што го загуби синот при уривањето на бетонската настрешница на железничката станица во Нови Сад лани, кога загинаа 16 лица – четврти ден штрајкува со глад пред Народното собрание. Нејзините барања се две: вистина за смртта на синот и распишување вонредни парламентарни избори. Од претпладне, граѓани постојано се собираат да ѝ дадат поддршка, а Хрка порачува дека „ќе оди до крај“, без насилство и без ескалација.
Учениците од Третата белградска гимназија изгласаа дводневен бојкот на наставата на 6 и 7 ноември и најавија 16-минутен молк пред Парламентот во чест на жртвите. Учениците од гимназијата „Урош Предиќ“ во Панчево гласаа за физичко блокирање на училиштето до 7 ноември, со повик и до другите средношколци и граѓани да се приклучат. Група студенти од Ниш тргнуваат за Белград, со намера да постават шатори и да останат покрај Хрка дење-ноќе; студенти во Нови Сад повикаа на митинг во 17 часот.
Пред Собранието, на металната ограда што го дели просторот од објектот, стои Хрка без дозвола за сопствен шатор. Зад оградата е полициски кордон; спроти влезот во Парламентот се белите шатори на поддржувачи на власта, поставени уште пролетва во таканаречениот „Ќациленд“. Тие тврдат дека се таму за да спречат „окупација“ на институцијата. Српските медиуми јавуваат дека денес кон Белград се движат автобуси со симпатизери на власта; претседателот Александар Вучиќ изјави дека „не знае“ за конкретен собир денес, но најави голем провладин настан на 11, 15 или 16 ноември.
Контекстот е тежок: на 1 ноември 2024 се случи трагедијата во Нови Сад; година подоцна, комеморативниот собир во градот ја возобнови енергијата на протестите. Студентските блокади се столбот на антивладините демонстрации, со барања за утврдување кривична одговорност и предвремени избори. Властите зборуваат за „обоена револуција“, уверуваат дека обидите за дестабилизација се совладани и одбиваат избори пред редовниот рок. На 2 ноември, при почетокот на штрајкот со глад, пред Парламентот дојде до турканици меѓу противниците и поддржувачите на власта и полицијата; во ноќта кон 3 ноември беа приведени 37 лица.
Од плочникот пред оградата, Хрка вели дека не бара конфликти, туку одговори. „Јас сум ментално посилна отколку што мислат. Јас ќе ги скршам нив, а не тие мене… Ние сме тука од љубов. Мојот народ е со мене“, изјави за Н1. Колку ќе трае ова мирување со силна симболика – и дали ќе прерасне во нова мобилизација – ќе зависи и од реакцијата на властите, и од способноста на движењето да остане ненасилно и масовно.
