Судот на Босна и Херцеговина денеска во 13 часот ќе изрече првостепена пресуда за Милорад Додик, претседател на Република Српска и Милош Лукиќ, директор на Службен весник на РС, по обвинението со кое се товарат за непочитување на одлуките на високиот претставник за БиХ.
Кривичниот законик на БиХ предвидува затворска казна од шест месеци до пет години за непочитување на одлуките на високиот претставник. Обвинителството на Босна и Херцеговина во своите завршни зборови побара на обвинетите да им се изречат построги казни, поблиски до законскиот максимум, како и мерки за престанок на функцијата и забрана за вршење службена должност во период од десет години.
„Шаторска населба“ пред РСНА, во исчекување на пресудата против Додик
Додик и неговите блиски соработници со денови се закануваат со „радикални мерки“ што ќе ги преземат доколку пресудата биде прогласена за вина. Самиот Додик отиде дотаму што се закани со колапс на државата доколку биде осуден или забрана за политичка активност. Слични закани повтори и српскиот претседател Александар Вучиќ.
Вчера во Бања Лука се одржа митинг на кој Додик навредувал, понижувал и упатувал разни закани. Само неколку собрани поддржувачи останаа да спијат во мали шатори пред РСНА. За денеска е најавен втор митинг кој ќе започне истовремено со пресудата против Додик во Судот на БиХ.
Организатор на овие собири е СНСД како владејачка партија во РС, но, за потсетување, ги покани и Владата на РС.
Споменатите собири беа закажани како форма на поддршка што политичките и другите поддржувачи му ја даваат на Додик, кој утре нема да присуствува на првостепената пресуда, наведувајќи дека има право на тоа и кој ги покани сите што се собраа пред Судот на БиХ да дојдат на споменатите митинзи пред Народното собрание на РС.
Митинзите не беа поддржани од опозициските партии од РС, кои испратија порака дека Додик се крие зад РС и дека барем еднаш во животот треба да одговара како поединец. Наведоа и дека Додик не треба да го турка народот во конфликти и ги повикаа граѓаните на овој босански град. субјектите да не доаѓаат на најавените собири.
За што е обвинет Додик?
Во летото 2023 година, Додик водел уште една своја битка со високиот претставник. Националното собрание донесе закон според кој одлуките на високиот претставник нема да се објавуваат во „Службен весник“. Пред да стапи на сила, високиот претставник Кристијан Шмит го поништи законот. Кога Додик најави дека ќе потпише указ за објавување на законот иако тој беше поништен, Шмит го измени Кривичниот законик на БиХ за да го прогласи за кривично дело непочитувањето на одлуките на високиот претставник.
Пркосејќи им на овие одлуки, Додик сепак потпиша декрет за прогласување на двата поништени закони. Двајца раководители на „Службен весник“ за само неколку месеци си поднесоа оставки, а на крајот Милош Лукиќ како в.д директор ги објави донесените закони во „Службен весник“.
Неколку месеци подоцна, во септември 2023 година, Обвинителството поднесе обвинение против двајцата за непочитување на одлуките на високиот претставник, но Судот на БиХ го врати ова обвинение на понатамошна обработка.
Додик и Лукиќ се обвинети дека продолжиле со правните дејствија од 1 до 9 јули 2023 година во Бања Лука, свесни и знаејќи дека високиот претставник Кристијан Шмит донел одлука со која го спречува стапувањето во сила на два закони, без применувањето и спроведувањето на одлуките на високиот претставник.
Според првата точка од обвинението, Додик, користејќи ги своите службени овластувања, донел уредба за прогласување на Законот за изменување и дополнување на Законот за објавување на законите и другите прописи на Република Српска, кој тој лично го потпишал, а кој Националното собрание го усвои на 21 јуни, со што не ја применил и не го применил законодавството на Високиот претставник како и декретот.
Обвинителите во обвинението тврдеа дека Додик знаел дека одлуките на високиот претставник се обврзувачки во согласност со неговите овластувања. Додик од самиот почеток го оспоруваше мандатот на Шмит, тврдејќи дека не биле почитувани процедурите за назначување во Советот за безбедност на Обединетите нации.
Во втората точка се наведува дека Лукиќ, како вршител на должноста директор на „Службен весник на Република Српска“, на 9 јули потпишал формулар со кој се овозможува објавување на одлуките и законите што му ги доставувал Додик.
„Додик и Лукиќ како функционери во институциите на Република Српска не ги примениле и спроведоа одлуките на високиот претставник за БиХ“, се наведува во обвинението и се додава дека сториле кривично дело „неспроведување на одлуките на високиот претставник“.
Обвинителите од Обвинителството на БиХ во обвинението предложија на Додик и Лукиќ да им се изрече безбедносната мерка забрана за вршење функција.