Нова државна обврзница со 5,1 % камата: шанса или ризик за вашите пари?

Од денес државата нуди нови обврзници на берзата: секоја вреди 10 000 денари, а по истекот на 15 години (10 јули 2040) ќе ви ја врати целата номинална сума плус годишна камата од 5,1 %. Вкупниот износ што Владата го бара од граѓаните и институциите е околу 2,1 милијарда денари, или 33,9 милиони евра.

Зошто ова е интересно?

1. Каматата е повисока од банкарската штедња. Просечниот домашен депозит ви носи околу 2 – 3 % годишно, па овие 5,1 % изгледаат примамливо.
2. Инфлацијата е малата непозната. Ако цените годишно растат побрзо од 5 %, реалната вредност на приходот ќе се топи. Засега инфлацијата е блиску до 4 – 5 %, што значи дека заработката ви останува, но маргината е тенка.
3. Нема девизна клаузула. Обврзницата е само во денари. Доколку денарот значително ослабне во однос на еврото во следниве 15 години, ќе добивате повеќе денари, но реално помалку евра.

Како би заработиле?

Замислете дека купувате една обврзница од 10 000 денари. Секоја година државата ви исплаќа 510 денари камата. Ако ништо не правите, за 15 години ќе соберете 7 650 денари камати плус назад ќе ги добиете вашите 10 000 денари. Ако, пак, секоја година ја вложувате каматата во нешто што носи сличен принос, ефектот на „снежна топка“ може да ја удвои вашата првична инвестиција.

Практични совети пред да вложите

• Не ги ставајте „сите јајца во една кошница“. Добра практика е државните обврзници да бидат најмногу една третина од вашата вкупна заштеда. Остатокот поделете го меѓу евра, пократкорочни штедни влогови или други инвестиции.
• Проверете си ги плановите за ликвидност. Потешко е да ја продадете обврзницата пред време ако ви затребаат пари. Цената варира со каматните стапки, па можете и да изгубите.
• Следете ја инфлацијата и курсот. Ако цените тргнат силно нагоре или девизниот курс се разниша, можеби порано ќе посакате да ја продадете обврзницата.
• Брокерски трошоци. Пред да купите, прашајте колку наплаќа вашиот брокер. Висока провизија може да ви „проголта“ дел од првата годишна камата.

За кого е ова?

– За штедачи кои бараат повисок и сигурен принос од оној во банка и не се вознемируваат од 15‑годишен рок.
– За оние што планираат важен трошок (учење на дете, пензија) токму по 10‑15 години и им одговара сигурен датум на исплата.
– Не е идеално за луѓе што штедат исклучиво во евра или се плашат дека инфлацијата ќе „експлодира“.