Skip to content
Неколку членки на Европската Унија се залагаат за укинување на трговските бариери со десет земји во Северна Африка и Блискиот Исток преку стратешки договор, познат како Пакт за Медитеранот.
Целта е тие земји да се доведат „во согласност со правилата на единствениот пазар на ЕУ“, открива документот на Европската комисија.
Предлогот е дел од нацртот подготвен од Европската комисија во април оваа година и се базира на придонеси од земјите-членки и земјите-партнери. Покрај тоа, претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен, од почетокот на нејзиниот втор мандат, ја нагласува потребата од диверзификација на трговијата и намалување на зависноста од Русија и Кина.
Што носи Пактот за Медитеранот?
Пактот за Медитеранот, кој Европската комисија треба да го претстави кон средината на октомври, има за цел да воспостави мрежа од нови и постоечки билатерални договори со медитеранските земји во клучните сектори. Договорот ги вклучува Алжир, Египет, Израел, Јордан, Либан, Либија, Мароко, Палестина, Тунис и Сирија.
„Консултациите ќе се обидат да ги вклучат и перспективите на соседите, особено земјите од Арапскиот Залив и Турција, препознавајќи ги нивните значајни стратешки интереси, придонес и влијание во регионот“, се вели во документот.
Брисел сака да ја зајакне интеграцијата во медитеранскиот регион, особено во светлината на трговската нестабилност со традиционалните сојузници како што се Соединетите Американски Држави.
„Многу членки на ЕУ предлагаат модернизирање на постојните договори и отстранување на трговските бариери, со повици за усогласување со правилата на Единствениот пазар и поддршка за конвергенција во сектори како што се дигиталниот, енергетскиот, заштитата на животната средина и работните стандарди“, се вели во документот.
Ова не е прв обид на Брисел да поттикне подлабока трговска интеграција со Медитеранот. Уште во 1995 година, со таканаречената Барселонска декларација, партнерите се согласија за создавање на Евро-медитеранска зона за слободна трговија (ЕМФТА), но тој проект никогаш не започна.
Чекор подалеку од постојните договори
ЕУ веќе има преференцијален трговски договор со медитеранските земји преку Пан-евро-медитеранската конвенција (ПЕМ), која ги хармонизира правилата за потеклото на стоките. Сепак, документот на Медитеранскиот пакт јасно покажува дека членовите на ЕУ сакаат да одат чекор понатаму.
„Некои членови на ЕУ ја нагласуваат важноста на инклузивната трговија, пониските тарифи и практичниот пристап до пазарот преку алатки како што се Глобалниот портал и Конвенцијата за ПЕМ. Некои се за модернизирање на Конвенцијата за ПЕМ за да ги одрази тековните трговски договори на ЕУ и да ја идентификува трговијата како област со најголем потенцијал за заедничко и координирано дејствување“, се наведува во документот.
Интерес на земјите-партнери
Според документот, медитеранските партнери исто така покажуваат интерес за посилна соработка, барајќи „хармонизација на регулативата, пристап до пазарот и поддршка за локалните производители“.
„Беше изразена поддршка за хармонизација на регулативата за привлекување инвестиции и градење заеднички вредносни синџири во дигиталниот и транспортниот сектор, како и во секторот за чиста енергија“, се додава во него.
Партнерите, исто така, предлагаат прекугранични агроиндустриски вредносни синџири, модернизација на царинските системи и поедноставување на трговските процедури: „Акцентот е ставен и на поедноставување на трговските процедури, поддршка на малите и средни претпријатија и зелените претпријатија и ублажување на нетарифните бариери преку структуриран дијалог“.
Меѓу приоритетите се усогласувањето со дигиталното управување на ЕУ, како што се законите и прописите инспирирани од Општата регулатива за заштита на податоците (GDPR) и конвергенцијата во стандардите за чиста енергија и заштита на животната средина.