Skip to content
Полскиот премиер Доналд Туск изјави дека не може да замисли ниту еден европски лидер од Централна и Источна Европа да присуствува на прославата на Денот на победата во Москва, додека руската инвазија врз Украина сè уште трае. Ова го изјави пред заминувањето во Франција, каде што треба да потпише нов билатерален договор со францускиот претседател.
„За мене е незамисливо, во момент кога руската агресија врз Украина продолжува и додека руските сили напаѓаат цивилни цели, некој од овој дел од Европа да стои на Црвениот плоштад и да слави со оние кои убиваат деца и уништуваат суверени држави“, рече Туск пред новинарите. „Ова не е само прашање на Украина, туку на сите нас. Денес, како никогаш досега, мораме јасно да ја покажеме страната на која стоиме – страната на правдата и демократијата.“
Туск нагласи дека Европската Унија ќе одбележи 80 години од крајот на Втората светска војна со симболични гестови на поддршка за Украина, која, според него, сега се наоѓа на првата линија на одбрана на европските вредности.
Од европските лидери, само словачкиот премиер Роберт Фицо присуствуваше на церемониите во Москва. Иако претходно не беше јасно дали ќе учествува на самата воена парада, тој сепак допатува во рускиот главен град. Во минати прилики, Фицо и поранешниот чешки претседател Милош Земан учествуваа во програми за оддавање почит на советските војници загинати во Втората светска војна, но не присуствуваа директно на воената парада.
Полскиот премиер денес патува во францускиот град Нанси, каде што со претседателот Емануел Макрон ќе потпише Договор за стратешко партнерство и заемна безбедносна помош. Договорот предвидува меѓусебна соработка во случај на напад, вклучително и покриеност на Полска со т.н. „нуклеарен чадор“ на Франција, која е единствената земја од ЕУ со нуклеарно оружје.
Туск објасни дека овој нов договор, како и сличниот што се преговара со Обединетото Кралство, не е реакција на несигурноста што произлегува од можната нова администрација на Доналд Трамп во САД, туку претставува засилување на европската безбедносна соработка.
„Овие договори не се одговор на евентуални промени во политиката на Вашингтон. Тоа не е алтернатива на нашите односи со САД, туку дополнување на нашата колективна безбедност“, истакна Туск. „Некои кругови во Полска се обидуваат да го претстават ова како избор: или Европа, или Америка. Тоа е лажна дилема.“
Тој потсети дека уште во својот прв мандат, Трамп повикуваше европските земји да ја преземат поголемата одговорност за сопствената безбедност. Новиот француско-полски договор, според Туск, содржи конкретни обврски за меѓусебна помош, што го прави значајно засилување на безбедносната архитектура на ЕУ.
„Овој документ е јасен и прецизен – не се работи за политичка декларација, туку за правно обврзувачка формулација која предвидува поддршка во случај на напад. Има разлика кога НАТО зборува за колективна одбрана, и кога Франција, со својот нуклеарен капацитет, се обврзува да ви притрча на помош“, нагласи Туск.
Во продолжение, полскиот премиер ја пофали поддршката на Франција за иницијативите на Полска за засилување на безбедноста на источната граница на ЕУ со Русија и Белорусија. Тој додаде дека границата на Полска не е само национална, туку и надворешна граница на целата Европска Унија, што ја прави критично важна за безбедноста на целиот континент.
