Skip to content
Федерални агенти во петокот изутрина извршија судски овластена рација во домот на поранешниот советник за национална безбедност Џон Болтон во Бетесда, Мериленд, а потоа и во неговата канцеларија во Вашингтон. Според Associated Press и ABC News, претресите се дел од истрага во врска со наводно ненадлежно постапување со класифицирани материјали. Болтон не е уапсен и засега нема поднесено обвинение, но агентите беа видени како внесуваат кутии и излегуваат од објектите неколку часа.
Според „Гардијан“ (во жив блог) и „Аксиос“, на терен биле забележани повеќе возила на ФБИ околу 7 часот изутрина, додека локалната полиција привремено ги блокирала приодите до улицата. „Фокс њуз“ пренесе дека рацијата е спроведена со судски налог во рамки на национално-безбедносна постапка. Ниту Министерството за правда, ниту ФБИ официјално не ја опишаа природата на предметот, но повеќе редакции јавуваат дека станува збор за класифицирани записи поврзани со службениот мандат на Болтон во Белата куќа.
Контекстот ја прави акцијата политички експлозивна. Болтон беше еден од најгласните критичари на Доналд Трамп по заминувањето од администрацијата, а неговата книга „The Room Where It Happened“ во 2020 година беше предмет на правен спор околу потенцијално доверливи содржини (процес што подоцна се затвори без обвинение). Дел од американските медиуми потсетија на тој судир, забележувајќи дека секоја нова правна мерка против Болтон неизбежно ќе се чита низ политичка лупа.
Од владиниот камп, сигналите се јасни: „никој не е над законот“, порача раководството на органите за спроведување на законот во кратки јавни настапи и објави, пренесуваат националните ТВ-станици. Критичарите, пак, тврдат дека акцијата се вклопува во шоката шема на таргетирање истакнати опоненти на претседателот – аргумент што дополнително добива тежина поради јавната историја меѓу Трамп и Болтон. „Њусвик“ забележа и бран реакций на провладините мрежи со триумфалистички тон, што ја поттикна дебатата дали истрагата е правна нужност или политичка порака.
Правно гледано, претресите значат дека федерален судија утврдил „основано сомнение“ дека на локациите има докази за кривично дело. Следува форензичка обработка на запленетите материјали и евентуални повици пред голема порота. Ако нема релевантни наоди, предметот може да згасне; ако се пронајдат докази за прекршување на законите за класифицирани информации, можно е покренување обвинение. За сега, останува непознато дали агентите изнеле материјали и од кој тип.
Политичките конотации се двосечни. Поддржувачите на административната линија велат: ова е демонстрација на владеење на правото, без оглед на функцијата или биографијата на поединецот. Опозицијата и граѓанските групи предупредуваат дека во атмосфера на силно политизирани институции дури и легитимни истраги можат да изгледаат како „прочистување“ на критичарите. Тоа е особено чувствително во година кога Белата куќа се обидува да ја наративизира дисциплината во безбедносниот систем, а медиумската публика е веќе поделена по линија за и против Трамп.
Што значи ова за понатаму? Ако Министерството за правда изнесе транспарентни факти и јасно образложение за критериумите по кои се води истрагата, случајот може да се спушти на правно, а не партиско рамниште. Ако, пак, нема детално објаснување или се покаже дека налогот бил слаб, наративот дека претседателот „разчистува“ со противниците ќе добие нов поттик – со цена по довербата во институциите и по односите меѓу политиката и националнобезбедносната заедница.
За Џон Болтон – некогаш столб на републиканската „јастребова“ дипломатија, денес постојан критичар на Трамп – ова е ново поглавје во долгиот судир со поранешниот шеф. За јавноста, пак, рацијата е тест дали американскиот систем може да разграничи што е легитимна истрага, а што политичка одмазда. И токму тоа ќе ја одреди тежината на насловот што денес многумина го читаат меѓу редови: дали претседателот започнал да „расчистува“ со противниците – или правдата навистина работи за сите, без разлика на името.