Бранимир Јовановиќ, економист од Виенскиот институт за меѓународни економски студии и експерт за Северна Македонија и Србија, ги сподели своите размислувања за најзначајните настани од 2024 година. Со богато искуство во истражувања за економска нееднаквост, фискална политика, работнички права и глобални кризи, неговите ставови нудат длабока перспектива.
Настан на годината
– Студентските протести. Иако не се директно економски настан, тие покажуваат дека активните граѓани се клучни за добро управување и зајакнување на институциите – основата на економскиот развој. Ова се потврдува и во тезите на добитниците на Нобеловата награда за економија, Ачемоглу, Џонсон и Робинсон, кои ја истакнуваат важноста на силните институции за одржлив развој.
Личност на годината
– Доналд Трамп. Не затоа што го поддржувам, туку поради неговото огромно влијание врз глобалната економија. Иако веројатно нема да го заврши војната во Украина или да ги напушти НАТО, неговите постојани закани и неодлучност ќе предизвикаат економска неизвесност.
Најдобар економски потег на годината
– Извештајот на Марио Драги за конкурентноста на европската економија. Тој јасно посочува дека Европската Унија годишно треба дополнителни 800 милијарди евра инвестиции за да се одржи чекор со САД и Кина.
Промашување на годината
– Германската влада. Падот на владата доаѓа во време на најголема економска криза во земјата. Идната влада ќе мора да воведе структурни реформи, нова индустриска политика и инвестиции во енергетиката за да ја извлече земјата од стагнацијата.
Очекувања за 2025 година
– Следната година ќе биде тешка и неизвесна. Инфлацијата се намалува, а каматните стапки паѓаат, што е позитивно за потрошувачката. Сепак, глобалната нестабилност – од војните во Украина и Газа до кризите ширум светот – ќе ја отежне економската состојба. Сепак, како што велат, најтемно е пред зори. Се надевам дека наскоро ќе дојде светлината.