ЕУ ја потврди поддршката за Западен Балкан и проширувањето

Европските институции и партнерите во Берлинскиот процес ја потврдија поддршката за европската перспектива на земјите од Западен Балкан. На самитот во Лондон (22 октомври) – во организација на Обединетото Кралство – лидерите ја нагласија потребата од побрзи реформи, регионална економска интеграција и приближување кон европскиот единствен пазар, со јасна политичка порака дека проширувањето останува стратешки приоритет.

Од Европската комисија беше повторено дека вратата за членство е отворена и дека напредокот зависи од мерливи резултати во владеењето на правото, борбата против корупцијата и усогласувањето со заедничката надворешна и безбедносна политика. Претседателката Урсула фон дер Лајен во деновите пред самитот ја нагласи поддршката за интеграцијата на регионот за време на посетите и разговорите со лидерите на Балканот.

Паралелно со политичките пораки, ЕУ го активира и економскиот столб: под „Планот за раст“ се ослободуваат средства и приватни инвестиции за балканските економии, со идеја побрзо да се поврзат со европските синџири на вредност и да се удвои економскиот обем на регионот во наредната деценија. Комисијата веќе најави исплата на први средства, а се проценува дека дополнителни договори со приватниот сектор можат да „отклучат“ милијарди евра нов капитал.

Контекстот на Лондонскиот самит е јасен: Берлинскиот процес годинава го стави фокусот на помирување, безбедност, регионална економска интеграција и миграции. Заклучоците ја повторуваат поддршката за WB6 (Албанија, БиХ, Косово, Црна Гора, Северна Македонија и Србија) и ги охрабруваат да ги забрзаат реформите што се предуслов за отворање и затворање на поглавја.

Иако брзината на пристапниот процес останува различна по земји, сигналот од Брисел и Лондон е дека проширувањето има и геополитичка и економска тежина – а конкретните исплати и инвестиции ќе се темелат на „условеност“ и видливи резултати.