Споменикот за жртвите од НАТО-бомбардирањето ќе го дизајнираат Американци

Во специјалниот закон за ревитализација и развој на просторот каде се наоѓаа поранешните објекти на Генералштабот и Министерството за одбрана, предвидена е и изградба на меморијал посветен на жртвите од НАТО-бомбардирањето во 1999 година. Спомен-обележјето, според законските формулации, треба да го зачува културното наследство и да обезбеди трајно сеќавање на загинатите и на првичниот изглед на уништените објекти.

Одлуката за неговото подигнување ја носи Владата по предлог на Министерството за култура.

Американско учество преку партнерска компанија

Еден од договорите што треба да бидат потпишани во рамките на проектот за трансформација на локацијата предвидува и изградба на споменикот. Договорот се склучува меѓу Србија и компанија од Обединетите Арапски Емирати, која е поврзана со американската фирма Atlantic Incubation Partners, зад која стои Џеред Кушнер, зетот на Доналд Трамп.

Во документот детално се опишуваат чекорите за изработка и реализација на меморијалот – од изработка на идејното решение до неговото поставување.

Роковите и можните одложувања

Стратешкиот партнер и државата ќе формираат заедничка компанија која ќе биде задолжена за изградба на трите кули, хотелот, музејот – и самиот споменик. Комплетниот комплекс треба да биде готов за осум години, а ист рок важи и за споменикот.

Сепак, договорот наведува низа услови што може да доведат до одложувања – од неисполнување на обврските од страна на државата (расчистување на локацијата, укинување на заштитата, доделување земјиште), до надворешни фактори како пазарни шокови, политички немири, штрајкови или природни катастрофи.

Во втората точка од членот кој се однесува на споменикот стои дека градбата ќе започне најдоцна 24 месеци по добивањето на правосилните дозволи, а партнерот ќе вложи „разумни напори“ навреме да го доврши идејниот проект.

Домашни архитекти – можеби, но без конкурс

Иако дизајнот на целиот комплекс ќе биде во целосна надлежност на странскиот партнер и нема да се избира на јавен конкурс, за споменикот сепак постои мало отстапување.

Во нацрт-договорот пишува дека партнерот ќе се консултира со домашни архитекти и стручни удруженија при подготовката на идејното решение. Но веднаш е додадено појаснување:

„Ова не значи дека идејното решение ќе биде предмет на официјален архитектонски конкурс или слична постапка.“

Со тоа, странскиот партнер формално останува единствен носител на одлуките за изгледот на меморијалот кој треба да го обележува едно од најболезните поглавја од поновата историја.

Како ќе се покриваат трошоците

Споменикот е вклучен и во делот на договорот што ја регулира финансиската конструкција. Србија ќе донесе подзаконски акти кои ќе му овозможат на инвеститорот трошокот за споменикот да го евидентира како трошок за „јавни работи“.

Тоа значи дека средствата вложени во изградба и уредување на јавните површини, инфраструктурата и објектите од јавен интерес – вклучително и споменикот – ќе му бидат одбиени од обврските за плаќање придонеси за уредување градежно земјиште.

На тој начин, меморијалот фактички ќе биде дел од пресметката за инвестициите што државата и партнерот ги разменуваат во рамките на овој комплексен проект.

Извор: Forbes N1info.rs