Skip to content
Грција започнува национална пилот-програма за обука за вештачка интелигенција за наставници и ученици, со амбиција да стане технолошки лидер, но и со бурни реакции поради ризиците што ги носи оваа револуција.
Наставниците во средните училишта во Грција наскоро ќе поминат низ интензивна програма за обука за користење алатки базирани на вештачка интелигенција.
Оваа недела, персоналот во 20 училишта ќе биде обучен да користи специјализирана верзија на ChatGPT, прилагодена за академски институции, според новиот договор меѓу конзервативната влада и OpenAI.
„Мораме да прифатиме дека вештачката интелигенција не постои во некаков паралелен свет. Таа веќе е тука“, рече министерката за образование Софија Захараки пред почетокот на пилот-проектот.
Програмата, која треба да се прошири на национално ниво во јануари, ја рангира Грција меѓу првите земји што ќе воведат генеративна вештачка интелигенција директно во училниците. Првите работилници ќе се фокусираат на обука на наставници, од планирање на часови и истражување до персонализирана помош на учениците, пред ChatGPT Edu постепено да се вклучи во самиот образовен процес. Следната пролет, на матурантите од средните училишта ќе им биде дозволено да ја користат алатката, со строга контрола на пристапот, велат официјалните лица.
Грција го следи примерот на Естонија, една од првите земји што решително се сврте кон дигиталните образовни технологии. Владата на премиерот Киријакос Мицотакис, позната по своите про-универзитетски и про-бизнис реформи, сака да ја позиционира земјата како технолошки центар на регионот, а Атина веќе подготвува една од првите европски „фабрики за вештачка интелигенција“.
Мицотакис неодамна предупреди дека би можеле да избувнат „значајни социјални немири“ ако револуцијата на вештачката интелигенција се толкува како нешто што само ги збогатува технолошките компании. Сепак, неговата администрација беше меѓу првите што разви национална стратегија за подготовка на граѓаните за „промените што ќе ги донесе широката примена на оваа технологија“.
„Ако не можете да го победите ботот, придружете му се“
Во училиштата, каде што повеќето ученици сè уште користат апликации како ChatGPT, владата се води од филозофијата: „Ако не можете да го победите ботот, придружете му се“.
Сепак, кај дел од јавноста недостасува ентузијазам. Средношколците, кои се соочуваат со притисоците од ригиден и испитно ориентиран систем, стравуваат дека вештачката интелигенција, доколку се развива неконтролирано, би можела „да ги надмудри и да ја преземе контролата“.
„Ме плаши“, вели 17-годишниот Аристидис Толос за време на протестот во центарот на Атина, организиран делумно поради насоката на образовните реформи. „Тие бараат премногу од нас, а сега дури и ова. Вештачката интелигенција нема душа, таа е машина“.
Директорот за глобални прашања на OpenAI, Крис Лебен, вели дека одлуката на Грција да го тестира ChatGPT во училиштата претставува „ново образовно поглавје“ за земјата. Компанијата вети дека ќе го надгледува спроведувањето на „најдобрите практики за безбедна и ефикасна употреба во училницата“.
Скептиците предупредуваат дека Грција би можела да стане полигон за тестирање на технологија што носи сериозни ризици, вклучително и слабеење на критичкото и креативното размислување.
Во седиштето на синдикатот на наставници во средните училишта OLME, постои видлива загриженост.
„На нашиот неодамнешен конгрес ова беше главна тема, многумина изразија сериозна загриженост“, вели службеникот Димитрис Актипис, додавајќи дека професорите се прашуваат дали промените ќе доведат до „училници без наставници“.
Наставниците исто така стравуваат дека новата технологија би можела да ја зголеми зависноста на младите луѓе од екраните, во време кога Грција станува првата земја во Европа што ги блокира социјалните мрежи за деца под 15 години.
„По 40 години во образованието, искрено можам да кажам дека екраните ги уназадија децата“, вели Димитрис Панајотокопулос, кој се пензионираше оваа година како директор на основно училиште. „Вештачката интелигенција не е лек. Таа е сериозна закана за критичкото размислување ако на децата им се сервираат готови одговори“.
Подобрување на инфраструктурата
Владата, додава тој, прво треба да се справи со подобрување на инфраструктурата, бидејќи во земја која со децении бара поголеми инвестиции, образованието сè уште добива помалку од 5 проценти од буџетот.
„Во зима, гледате деца како се тресат од студ бидејќи ни е дозволено да го вклучиме греењето само еден час“, вели Панајотокопулос. „Тие зборуваат за дигиталното доба, а во училиштата честопати немаат ниту основни работи како приклучоци и електрична енергија. Тоа е ужасен проблем што треба итно да се реши.“
OLME собира околу 85.000 наставници, претежно вработени со полно работно време, кои предупредуваат дека културата на мамење е длабоко вкоренета во училниците.
„Не треба да бидеме технофобични. На крајот на краиштата, вештачката интелигенција може да им помогне на наставниците да бидат поефикасни“, вели професорот по физика во средно училиште, Панос Караѓоргос.
„Но, станува проблем кога се користи во систем чија единствена цел е да положи испити. Училиштата не се стремат децата да бидат сеопфатни личности, што ја задушува креативноста“, вели тој.
Досега, вештачката интелигенција се користеше исклучиво во приватни училишта во Грција. Атинскиот колеџ, на кој присуствуваа голем број грчки лидери, вклучувајќи го и Мицотакис, беше меѓу првите што користеа вештачка интелигенција за креирање програми и подготовка на часови.
„Не мислам дека Грција мора да го пропушти овој воз“, вели Алексис Филактопулос, претседател на одборот на училиштето, додавајќи дека силно го поддржува воведувањето на вештачката интелигенција во националната наставна програма под услов да се зачуваат критичкото размислување и креативноста. „Нема лесни одговори со вештачката интелигенција. Таа мора да биде алатка – но со многу ограничувања и заштитни мерки.“
