Би-Би-Си го декодираше договорот од Џеда. Еве што има меѓу редови

Соединетите Американски Држави треба да достават предлогот за прекин на огнот од 30 дена до Русија во текот на следните денови.

Претставниците на администрацијата на Трамп го гледаат тоа како голем напредок кон надворешнополитичките цели на претседателот кој водеше кампања за ставање крај на војната.

Но, дали тоа го прави реално прекинот на огнот? И ако е така, дали може да ја заврши војната по целосната инвазија на Русија од пред три години на праведен и одржлив начин, и под услови кои го чуваат регионот и светот безбедни?

Би-Би-Си го декодираше договорот од Џеда. Еве што има меѓу редови:

Изјава: „Украина изрази подготвеност да го прифати предлогот на САД за донесување итен, привремен 30-дневен прекин на огнот, кој може да се продолжи со меѓусебен договор на страните, а кој е предмет на прифаќање и истовремено спроведување од страна на Руската Федерација. Соединетите држави ќе ѝ соопштат на Русија дека рускиот реципроцитет е клучот за постигнување мир“.

Анализа: Клучниот збор овде е „веднаш“, што не остава никаков сомнеж: Трамп сака пушките да замолчат сега. Неговото чувство на итност, сепак, често доведува до загриженост во Европа.

Многумина се плашат дека избрзувањето со посакуваниот исход без претходно да се разработат условите го симнува воениот притисок од Москва како инвазивна сила и може да доведе до искористување на примирјето.

Тие тврдат дека тоа ги овластува окупаторските сили.

Стравот е дека на крајот ќе ја доведе Украина, всушност, ефективно да се предаде. Теоријата е дека Русија – поголемата, понаселена и воено посамодоволна моќ – може да користи примирје без претходно да воспостави отстапки за да ги консолидира своите сили, да започне преговарачки процес и да чека да види што политички ќе се случи со Трамп за време на неговиот мандат додека се држи до сè што зазеде; па дури и тогаш да се обиде да заземе повеќе терен, надоградувајќи ја сегашната окупација и потенцијално користејќи расколот во западната алијанса за да се закани повеќе на Европа.

Процесот на преговарање услови пред прекин на огнот во конфликтите може да биде важен за да се осигури дека страните ќе ги претворат сегашните воени закани во значајни стратешки придобивки.

Зеленски претходно се обиде да ги убеди Американците дека не може да му се верува на рускиот претседател Владимир Путин, доказ за тоа дека ги прекрши договорите од Минск поддржани од Европа, откако ја зазеде украинската територија во 2014 година.

Трамп ги отфрла овие грижи, велејќи дека ќе има безбедност за Украина, но без да каже како тоа ќе биде обезбедено. Тој рече дека Путин ќе биде одвратен и дека е во тешка позиција без „нема избор“ освен да направи договор од причини што „само јас ги знам“.

Рубио во вторникот рече дека американската делегација имала суштински разговори со Украинците за траен крај на војната, вклучително и „какви гаранции тие ќе имаат за нивната долгорочна безбедност и просперитет“, но повторно не даде детали.

Изјава: „САД веднаш ќе го укинат прекинот за споделување разузнавачки информации и ќе ја продолжат безбедносната помош за Украина“.

Анализа: Ова е голема победа за Зеленски во овој договор и се гледа дека американските резерви на оружје се испорачуваат со стапка од околу 2 милијарди американски долари (1,5 милијарди фунти) – во вредност месечно, обновени.

Критички, тоа исто така значи дека Вашингтон повторно ќе ги сподели своите разузнавачки податоци и сателитски слики со Киев, што му помага да ги насочи руските позиции. Белата куќа соопшти дека ја суспендирала оваа помош бидејќи сметала дека Зеленски не бил „посветен“ на мировниот план на Трамп.

Украинскиот лидер се обиде да ја изрази својата загриженост врз основа на некои од горенаведените причини кога беше исфрлен од Овалната соба. Неговата резервираност веројатно ќе биде ставена настрана додека тој го поздравува договорот во оваа форма – неопходна цена што треба да се плати за да се врати американската безбедносна помош.

Изјава: „Двете делегации се согласија да ги именуваат своите преговарачки тимови и веднаш да започнат преговори за траен мир кој обезбедува долгорочна безбедност на Украина. САД се обврзаа да разговараат за овие конкретни предлози со претставници од Русија. Украинската делегација повтори дека европските партнери ќе бидат вклучени во мировниот процес“.

Анализа: Овој параграф е збунувачки затоа што не е јасно дали се однесува на преговорите меѓу Украина и САД за воспоставување какви било безбедносни гаранции за Украина или дали се однесува на преговорите меѓу Украина и Русија за трајно завршување на војната откако ќе започне примирјето.

Ако е првото, се чини дека сугерира дека Вашингтон и Киев ќе ги донесат сите неопходни одлуки за тоа како да ја поддржат безбедноста на Украина и да ги одвратат руските прекршувања на примирјето, а САД потоа ќе разговараат за тоа со Москва.

Но, сето тоа е далеку од видот на безбедносна гаранција што Зеленски на крајот сакаше, а тоа беше членството во НАТО, за кое Трамп рече дека нема да се случи – голема долгорочна отстапка за барањата на Москва.

Параграфот, исто така, содржи нејасно и млако повикување на идејата за европските мировници, кои беа изнесени од ОК и Франција, при што линијата се припишува само на украинската делегација.

Забележливо е што се чини дека САД не го ставаат своето име на овој дел откако Москва категорично ја отфрли идејата.

Изјава: „…претседателите на двете земји се согласија да склучат што е можно поскоро сеопфатен договор за развој на критичните минерални ресурси на Украина за да се прошири украинската економија и да се гарантира долгорочниот просперитет и безбедност на Украина“.

Анализа: Ова беше договорот што никогаш не беше потпишан откако на Зеленски му беше кажано да ја напушти Белата куќа минатиот месец.

Тоа ќе им даде на САД иден удел во некои од државните минерални наоѓалишта на Украина, како и приходи од нафта и гас.

Трамп го гледа тоа како ефикасна безбедносна гаранција за Украина, тврдејќи дека тоа ќе ја одврати руската повторна инвазија бидејќи американските компании ќе бидат на терен.

Противниците истакнуваат дека ова е бесмислено бидејќи американското економско присуство во Украина не го одврати Путин во 2014 или 2022 година.

Изјава: „Украинската делегација ја повтори силната благодарност на украинскиот народ до претседателот Трамп…“

Анализа: Ова е клучна линија што може да помогне да се објасни рехабилитацијата на Зеленски во очите на Белата куќа.

Венс го осуди во Овалната соба што не му се заблагодари на Трамп, иако украинскиот лидер десетици пати им се заблагодари на САД за воената поддршка.

Сега Трамп има официјална украинска благодарност, на парче хартија наменета за мир.