Дали тековните промени во правилата на ЕУ можат да влијаат на безвизното патување за Западен Балкан?

Институциите на Европската Унија претходно оваа недела се согласија за измените на визните правила на ЕУ, додавајќи нови основи за суспендирање на сегашните безвизни режими со трети земји, вклучувајќи ги и сериозните кршења на меѓународните човекови права. Според Матјаж Немец, известувач на Европскиот парламент за новата регулатива, реформата не се фокусирала на ниту една конкретна земја, туку секоја земја што моментално има безвизен режим со ЕУ „треба да обрне внимание и да не се повлекува од своите обврски и веќе постигнатиот напредок“.

„Како што се појавуваат нови предизвици, земјите или регионите би можеле да бидат погодени во краток временски период“, вели Немец за Европскиот Западен Балкан.

Сите земји од Западен Балкан моментално се ослободени од барањето за виза при преминување на надворешните граници на ЕУ за престој не подолг од 90 дена.

Сегашната Регулатива за барањата за визи на ЕУ беше усвоена во 2018 година. Сега се очекува оваа Регулатива да биде изменета, по договорот на двајцата ко-законодавци во ЕУ – Европскиот парламент и Советот на Европската Унија, кој ги претставува земјите-членки. Според Матјаж Немец, гласањето во Европскиот парламент за новата Регулатива се очекува во октомври.

Кои се новите основи за суспендирање на патувањето без визи?

Во моментов, Европската комисија може да го суспендира ослободувањето од барањето за виза ако има значително зголемување на бројот на непризнаени баратели на азил или одбивања за влез од трета земја.

Комисијата може да ја донесе оваа одлука, врз основа на тековните правила, и кога има намалување на соработката за реадмисија со таа трета земја или кога постои зголемен ризик за внатрешната безбедност на земјите-членки поврзан со државјаните на таа трета земја.

Предлогот за изменета Регулатива додава нови основи за суспендирање на визите кон постојните. Меѓу другото, тоа се хибридни закани, како што се инструментализација на мигрантите спонзорирана од државата и шеми за државјанство на инвеститори („златни пасоши“), кои предизвикуваат загриженост за безбедноста. Неусогласеноста на земјата со визната политика на ЕУ, исто така, ќе биде новата основа за суспендирање на патувањето без визи.

Значајни нови основи, предложени од Европскиот парламент, исто така вклучуваат прекршувања на Повелбата на Обединетите нации, тешки прекршувања на меѓународните човекови права или хуманитарното право и непочитување на одлуките на меѓународните судови.

Исто така, врз основа на предлог на ЕП, беше договорено Комисијата да може да ги спречи земјите-членки да ги ослободат од суспензија на визите владини и државни службеници со дипломатски и службени пасоши.

Немец: Потребата за промени се појави во последните години

Според Матјаж Немец, сегашниот механизам за суспензија не дозволуваше привремено повторно воведување на визите доколку политичката или геостратешката ситуација тоа го бараше.

„Во ЕП, сакавме првенствено да ја затвориме оваа правна празнина што постоеше, бидејќи веруваме дека ЕУ треба да има на располагање различни политички и правни алатки за да одговори на новите предизвици и закани, вклучително и во визната политика на ЕУ. Потребата за тоа можеби се појави во последните години, со авторитарно поместување на плимата во Грузија, но според мене и во Израел со неговите воени злосторства, па дури и геноцид што се извршени во Газа“, вели Немец за нашиот портал.

Тој додава дека визната политика на ЕУ – и овој механизам – треба да служи како алатка за одвраќање и како извор за промовирање на европските вредности во странство.

„Секако, во идеален свет, кој во моментов е многу покомплициран од тоа“, заклучува Немец.