На повидок е војна, крвав конфликт: Евакуирани повеќе од 130.000 луѓе

Тајланд евакуираше повеќе од 130.000 луѓе по должината на границата со Камбоџа, во услови на најлошиот конфликт меѓу двете земји во повеќе од една деценија.

Борбите се проширија на нови области, а судирите се регистрирани на дури 12 локации по должината на спорната граница, според тајландски воен претставник.

Тајландските власти соопштија дека 138.000 луѓе се евакуирани од четири погранични провинции, додека бројот на жртви во земјата се искачи на 15 – 14 од нив цивили. Меѓу загинатите е и осумгодишно момче.

Камбоџанските власти не објавија официјални бројки за жртви или евакуации, но локален претставник во провинцијата Одар Минчи изјави за Ројтерс дека еден цивил е убиен, петмина се ранети и околу 1.500 семејства се евакуирани.

„Оваа сегашна агресија ескалира и може да ескалира во војна“, изјави за новинарите во Бангкок вршителот на должноста премиер на Тајланд, Футам Вечаичае. „Сепак, во моментов сме сè уште во фаза на вооружен конфликт со силен интензитет. Сè што правиме е да ја браниме нашата земја и суверенитет.“

Камбоџанскиот премиер Хун Манет изјави дека го поддржува предлогот на Малезија за прекин на огнот, но тврди дека Тајланд, иако првично се согласил, подоцна го повлекол својот договор. Двете страни се обвинуваат меѓусебно за започнување на конфликтот и кршење на меѓународните норми.

Малезија, која моментално претседава со Асоцијацијата на земјите од Југоисточна Азија (АСЕАН), ги повика двете земји да ги прекинат борбите. САД и Кина изразија загриженост за развојот на ситуацијата.

Борбите продолжија пред зори во петокот во тајландските провинции Убон Рачатани и Сурин, според тајландската војска.

„Камбоџанските сили извршија континуирано бомбардирање користејќи тешко оружје, артилерија и ракетни системи БМ-21“, соопшти тајландската војска. „Нашите сили одговорија со соодветен оган според тактичката ситуација.“

Судирите првпат избувнаа во четврток наутро по неколку недели тензии околу деценискиот граничен спор меѓу двете соседни земји.

Ова е најновото поглавје во долгата историја на конфликти долж 817-километарската граница меѓу Камбоџа и Тајланд, чии делови се спорни поради несогласувања околу колонијалните карти.

Тензиите се зголемуваат од мај, кога војниците разменија оган во спорната област, при што загина еден камбоџански војник. Следеа одмазднички мерки од двете страни.

Кризата дополнително се влоши во среда, кога пет тајландски војници беа повредени од мина – втор таков инцидент за една недела. Тајланд ја обвини Камбоџа за поставување на мините неодамна, што Камбоџа го негира. Како одговор, Тајланд го повлече својот амбасадор од Камбоџа и објави протерување на камбоџанскиот амбасадор од Бангкок.

Судирите драматично ескалираа следниот ден – Тајланд ја обвини Камбоџа за ракетни и артилериски напади, вклучително и врз цивилни цели, и рече дека нејзините воздухопловни сили извршиле воздушни напади врз воени цели во Камбоџа.

Овој спор е дополнително поттикнат од националистичките чувства и личните конфликти меѓу моќните политичари во двете земји – Хун Сен, поранешниот авторитарен лидер на Камбоџа, кој му ја предаде власта на својот син Хун Манет во 2023 година, и Таксин Шинаватра, поранешниот популистички премиер на Тајланд, чија ќерка Паетонгтарн стана премиер во 2024 година. И двајцата сè уште имаат силно политичко влијание.

Во четврток вечерта, Таксин се огласи на социјалните мрежи за да им се заблагодари на земјите што понудија да посредуваат, но додаде дека „треба да почекаме уште малку“, нагласувајќи: „Мора да ѝ дозволиме на тајландската војска да си ја заврши работата и да го научиме Хун Сен на разум“.

Хун Сен одговори со објава на Фејсбук дека „военоподбуцнувачката реторика“ на Таксин ја потврдува „тајландската воена агресија против Камбоџа“. Во изјава во која го обвинува Таксин за предавство на сопствениот крал и партија, Хун Сен додаде: „Под изговор дека го почитува Хун Сен, тој прибегнува кон војна – а крајната последица ќе биде страдањето на народот“.

Совет за безбедност на Обединетите нации закажа итен состанок во врска со овој конфликт.

САД, долгогодишниот сојузник на Тајланд, повикаа на итен прекин на непријателствата.

„Длабоко сме загрижени за ескалацијата на насилството по должината на тајландско-камбоџанската граница и длабоко сме погодени од извештаите за цивилни жртви“, изјави портпаролот на Стејт департментот, Томи Пигот. „Соединетите Американски Држави повикуваат на итен прекин на конфликтот, заштита на цивилите и мирно решавање на кризата“.

Кина, исто така, изрази „длабока загриженост“ и рече дека „ќе стори сè на свој начин за да придонесе за мир и дијалог“.

Британското Министерство за надворешни работи им советуваше на граѓаните да избегнуваат патувања во одредени делови од Камбоџа и Тајланд, освен ако не е апсолутно неопходно.

Зачлени се на нашиот е-билтен