На 26 октомври го враќаме часовникот наназад – еве зошто оваа промена ќе ви ја расипе есента!

Во ноќта меѓу сабота и недела, на 26 октомври, Македонија повторно ќе премине на зимско сметање на времето. Точно во три часот по полноќ, стрелките ќе се поместат еден час наназад – на два часот, што значи дека ќе добиеме дополнителен час сон, но и порано ќе се стемнува.

Интересно е што оваа промена годинава ќе се случи најрано во последните единаесет години – последен пат стрелките ги враќавме на истиот датум уште во 2014 година.

Кратка историја на поместувањето на часовникот

Практиката не е нова — потекнува уште од Првата светска војна, кога Германија и Австро-Унгарија (чии дел била и Хрватска) први ја вовеле мерката заради заштеда на енергија.
Потоа, во земјите на поранешна Југославија, правилото повеќепати се укинувало и повторно воведувало, за конечно да се устали во 1983 година.

Со стандардизацијата на правилата во Европската Унија во 1996 година, сите земји-членки преминуваат на летно време последната недела во март, а се враќаат на зимско последната недела во октомври – за да се усогласат транспортот, комуникациите и деловните процеси во рамките на европскиот пазар.

Зошто луѓето сè повеќе се жалат?

Незадоволството кулминираше во 2018 година, кога Европската комисија спроведе анкета во која учествуваа 4,6 милиони граѓани на ЕУ – и 84% од нив гласаа за укинување на оваа пракса.
Како резултат, Европскиот парламент во 2019 година изгласа укинување на сезонското менување на времето, со план последното да биде во 2021 година.

Но, тука застана сè. Земјите-членки не се усогласија – некои сакаа трајно летно време (како Франција и Полска), а други трајно зимско (како Финска и Холандија). Потоа дојдоа пандемијата и глобални кризи, па целата иницијатива беше ставена „на чекање“.

Што следува сега?

Според актуелните директиви на ЕУ, поместувањето на часовникот ќе продолжи барем до 2026 година. Можно е прашањето повторно да се отвори во текот на полското претседавање со Советот на ЕУ во 2025 година, но до тогаш – граѓаните на Македонија и понатаму ќе го живеат ритуалот на „изгубениот“ пролетен и „добиениот“ есенски час.

Кои земји веќе се откажаа од оваа пракса?

Многу држави веќе одамна престанаа да ги менуваат стрелките.

• Русија уште во 2014 година трајно премина на зимско време.
• Турција во 2016 година реши да остане на летно време.
• Кина, Индија и Јапонија никогаш не користеле сезонско сметање.
• Бразил, Мексико, Аргентина, Уругвај, Иран, Јордан, Сирија и Азербејџан исто така ја укинаа практиката.
• Дури и Исланд и Белорусија во Европа не го менуваат времето.

Овој глобален тренд врши дополнителен притисок врз Европската Унија конечно да донесе одлука и да ја укине практиката која многумина ја сметаат за застарена и непотребна.

До тогаш – не заборавајте:

Во ноќта меѓу 26 и 27 октомври, стрелките вратете ги еден час наназад.
Добиваме час повеќе сон, но и порано ќе не фати мракот!